Het nieuwe boek van ruim 1200 pagina’s dat een half jaar geleden verscheen van Franse econoom Thomas Piketty heeft voor veel ophef gezorgd. In het boek, genaamd Capital et idéologie dat een vervolg is van zijn eerder geschreven boek Le Capital au XXIe siècle, haalt Piketty flink uit naar de superrijken op de wereld. In zijn boek brengt hij niet eerder vertoonde data aan het licht dat mogelijk bewijst waar een deel van ons al bang voor was: de kloof tussen arm en rijk blijft maar groeien. Dit kan volgens Piketty niet lang meer goed gaan.
Thomas Piketty is een Franse econoom die zich specialiseert in economische ongelijkheid. Hij zet zich hier vanaf jongs af aan al voor in. Zo behaalde hij op 22-jarige leeftijd zijn doctoraat met zijn scriptie over welvaartsherverdeling. In 2013 verscheen zijn eerste boek over de kloof tussen arm en rijk, waarin hij mensen bewust wilde maken over de negatieve gevolgen die de kloof met zich meebrengt.
Vermogens bijbel
Minder dan een half jaar geleden heeft hij zijn tweede boek, genaamd Capital et idéologie, uitgebracht. Het boek van Piketty bestaat om precies te zijn uit 1232 pagina’s en is daarmee nog dikker dan zijn vorige werk. In het boek zet hij kritisch uiteen, onderbouwd met hele precieze historische analyses, dat de superrijken onder ons een negatief effect hebben op de dynamiek van de samenleving en economische groei. De kloof zal zelfs uitgroeien tot een volksoproer tegen de superrijken.
Privé-eigendom is verleden tijd
In zijn boek beschrijft Piketty zijn ideologie voor meer gelijkheid van het vermogen van de mens. Hoewel zijn achterliggende idee veel potentie heeft, krijgt hij toch veel kritiek door de manier hoe hij het probleem wil gaan aanpakken. Volgens Piketty zal er in eerste instantie en herdefinitie moeten komen voor het begrip privé-eigendom. Privé-eigendom is volgens hem beter gedefinieerd als een sociaal en tijdelijk bezit. Hoe hij dat wil gaan bereiken, is door vermogensbelasting op te schroeven tot 90 procent. Zo zullen de superrijken over hun vermogen 90 procent belasting gaan betalen, wat de kloof zal minderen. Hij pleit dat de belastingverhoging conform de normen en waarden van de rechtsstaat is en gelijkheid wordt bevorderd. Naast de extreem hoge belastingen wil hij ook een ‘erfenis voor iedereen’. Dit wil zeggen dat iedereen voor zijn 25e jaar een bedrag moet krijgen van de staat, afkomstig uit de hoge belastingen, die gelijk staat aan 60 procent van het gemiddelde inkomen van die staat. Hiermee kunnen jonge beginnende werknemers een huis kopen of onderneming starten.
Meerdere critici zijn het hier echter niet mee eens. Columnist Rémi Godeau vindt dat deze benadering kan leiden tot willekeur en noemt Piketty een radicaal-linkse activist. Binnen het eigendomsrecht staat immers centraal dat een bepaald goed daadwerkelijk tot iemand toebehoort. Dit kan niet duiden op ‘tijdelijk’. Veel anderen, vooral rechtse stromingen en opinie kranten, delen deze mening van Godeau. Zo spreekt Piketty volgens liberale krant l’Opinion als een communist met zijn uitspraak omtrent eerlijke verdeling van kapitaal.
WEF 2020
Naast veel kritiek heeft Piketty ook steun gekregen. Zo heeft een groep van 120 miljonairs en miljardairs op het Wereld Economisch Forum 2020 in Davos voor hogere belastingen voor de superrijken gepleit. Daarnaast roepen ze andere superrijken op middels een open brief om zich in te zetten voor een eerlijker belastingstelsel in hun land.
Hiervoor wordt gekozen omdat, net zoals Piketty, verschillende miljonairs en miljardairs bang zijn voor een crisissituatie: Liefdadigheid heeft volgens hen afgedaan als lapmiddel voor ongelijkheid. “Hoge belastingen zijn het enige geschikte middel om te kunnen investeren in zaken die onze maatschappij nodig heeft.” Volgens de miljonairs en miljardairs zal er in de toekomst een keuze ontstaan tussen hoge belastingen of een volksoproer, die zij nu al willen aankaarten. “Rijken kunnen kiezen voor belastingen en rijken kunnen kiezen voor hooivorken.” De open brief wordt ten slotte ondertekend door ‘de miljonairs tegen hooivorken’.
De aangehaalde bewijsstukken van Piketty deugen volgens critici wel, waardoor hij een goed punt zou kunnen hebben. Zou jij het boek willen lezen of laten voor wat het is?
