Ralph Hamers was van oktober 2013 tot juni 2020 CEO van ING en is sinds kort CEO van UBS. Gedurende zijn periode bij ING ging er nog wel eens wat mis. Na de ruse met salarisverhogingen, was een incompetent fraudesysteem naar eigen zeggen de moeilijkste tijd voor hem bij de oranje geldschieters. ING kreeg een megaboete, maar Hamers zelf ging vrijuit. Nu is er groen licht van het gerechtshof Den Haag om hem alsnog te vervolgen, waar een artikel 12-procedure aan vooraf ging. Maar, wat is een artikel 12-procedure? In hoeverre kan Hamers vervolgd worden? En wie zijn de aanklagers?
De ‘bonte was’ van ING
Na de boete van 774 miljoen euro voor de Rabobank vanwege betrokkenheid bij het LIBOR-schandaal in 2014, moest ING een miljoen meer betalen in 2018. Het was daarmee de hoogste boete ooit die er door een bank betaald moest worden in Nederland. ING kreeg deze boete nadat ze zwaar tekort kwam bij het voorkomen van fraude en ze daarmee witwaspraktijken zouden faciliteren. Onder het bewind van Hamers is er flink bezuinigd op de afdeling die frauduleus gedrag en witwasserij moest opsporen, waardoor als het ware alleen het topje van de ijsberg zou worden gedetecteerd. De bank accepteerde de boete en trok dat kleed ook maar meteen aan. Uiteindelijk werd er een schikking getroffen van 775 miljoen euro, waarmee alleen het bedrijf werd gestraft. Het OM noemde het een ‘passende en effectieve afdoening’. Hamers ging toen vrijuit, mede omdat het OM onvoldoende bewijs zou hebben voor individuele vervolgingen.
Art. 12 Sv jo. Artt….
Een artikel 12-procedure komt uit het Wetboek van Strafvordering en is in essentie het beklag over het niet vervolgen van strafbare feiten. Er wordt naar twee criteria gekeken: de haalbaarheid en het opportuniteitsbeginsel. Vooral de tweede is essentieel, want daar heerst vaak de grootste onduidelijkheid over. Deze procedure hebben we al vaker gezien, succesvol en onsuccesvol. Een kleine tien jaar geleden werd er bij het proces tegen Geert Wilders een succesvol beroep op gedaan, waardoor hij alsnog vervolgd werd voor zijn lasterlijke uitspraken en film Fitna. Doordat deze procedure nu bij Hamers is geslaagd, kan hij op verscheidene artikelen uit het Wetboek van Strafrecht worden aangeklaagd.
De Lakens uitdelen
De Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI) spande de procedure aan, waar Pieter Lakeman toevallig het hoofd van is. Lakeman is geen onbekend figuur in deze wereld en ook niet de meest koosjere. Tijdens de Goedemorgen Nederland aflevering van 1 oktober 2009 riep hij rekeninghouders bij de DSB Bank op om hun geld weg te halen onder het mom: die tent moet failliet. Een kleine drie weken later ging de DSB Bank, mede dankzij Lakeman, kopje onder. Nu zit hij achter Ralph Hamers aan. Lakeman vindt dat het niet zo mag zijn dat bestuurders zich op kosten van aandeelhouders mogen vrijkopen, door akkoord te gaan met extreem hoge boetes voor de vennootschap, terwijl ze bewust de fout in gaan.
En nu?
Het OM moet Hamers vervolgen van het gerechtshof. Wanneer ze dit doet, zal het feit dat de top van ING op de hoogte was en wellicht de andere kant op keek bij frauduleus gedrag, ongetwijfeld aan het licht komen. Zelf komt Hamers niet opdagen voor deze zaken, zijn advocaat draaft dan op. Lakeman is alsnog ermee in zijn nopjes, hij zegt dat door deze uitspraak de poppetjes aan het hoofd worden opgevoed. We zullen nog zien of het Hamers zijn kop gaat kosten.
