In Nederland is het een veel gehoord fenomeen: de zogenaamde pay gap tussen mannen en vrouwen. Vrouwen verdienen een stuk minder dan mannen en dat moet anders. Maar is dat wel zo? Ik kan je vertellen dat deze stelling veel genuanceerder blijkt te zijn dan hoe Jan Modaal hierover denkt.
Vrouwen in Nederland werken gemiddeld veel minder dan mannen en zelfs het allerminst van alle vrouwen in heel Europa. Dit is meteen een eerste reden waarom zij minder verdienen. Mensen die voltijds werken verdienen namelijk gemiddeld per uur meer dan zij die deeltijds werken. Iemand die drie dagen per week werkt bij een kantoor verdient dus gemiddeld per uur minder dan iemand die vijf dagen per werkt. In 2012 werkten drie op de vier vrouwen deeltijds en mannen nog geen een op drie (CBS 2014). Hier moet wel een kanttekening bij geplaatst worden, namelijk dat vrouwen vaker dan mannen werken in sectoren waar deeltijds werken de norm is, zoals in de zorg, het onderwijs, maar ook de kinderopvang.
Verschil in keuzes
Er zijn veel factoren die naast het deeltijdse werken meespelen. Vrouwen werken bijvoorbeeld vaker in sectoren waar het gemiddelde uurloon relatief laag is, zoals in de zorg of de horeca (CBS 2014). Dat is hun keuze die zij vrij mogen bepalen, maar dan verdienen ze wel minder. Wat mij wel opvalt is dat vrouwen op dit moment hoger zijn opgeleid dan mannen, het beter doen op school en dan alsnog relatief vaak kiezen voor een minder betaalde baan met minder carrièremogelijkheden. De cijfers spreken voor zich, maar de vraag is hoe dit dan precies komt. Worden er echt minder snel vrouwen aangenomen dan mannen bij sectoren met veel carrièremogelijkheden?
Verbod op loondiscriminatie
Lilianne Ploumen, Tweede Kamerlid van de PvdA, heeft een tijdje terug een initiatiefwet ingediend als aanvulling op de Algemene Wet Gelijke Behandeling uit 1980, die loondiscriminatie verbiedt. Er is dus al een wet die het verbiedt om mensen met dezelfde baan meer dan wel minder te betalen. Maar waarom het vaak fout gaat, is doordat het bijna nooit om precies dezelfde baan, bij precies hetzelfde bedrijf met precies evenveel uren gaat. Er zijn niet voor niets ontzettend strak geregelde cao’s in dit land, en wetten die ervoor zorgen dat discriminatie (op ieder vlak) verboden is. Een secretaresse op een advocatenkantoor verdient bijvoorbeeld evenveel als haar mannelijke evenknie in dezelfde functie. Ook Joost op de afdeling Onderwijs bij de gemeente Amsterdam verdient evenveel als Merel die precies dezelfde baan heeft.
Lekker parttime werken
Ik denk dat vrouwen over het algemeen bij zichzelf te rade moeten gaan, waarom zij, eenmaal aan het werk, kiezen voor een andere invulling van hun tijd. Ik vraag mij vooral af waarom vrouwen in Nederland, zoals eerder vermeld, het minst werken van heel Europa. Zoals de hoofdeconoom van het Centraal Bureau voor de Statistiek, Peter Hein van Mulligen, eerder zei: “De echte kloof tussen mannen en vrouwen op de Nederlandse arbeidsmarkt is die in gewerkte uren, niet die in loon”.
In mijn omgeving zie ik veel ambitieuze (hoogopgeleide) vrouwen die totaal niet binnen het beeld passen wat ik hierboven schets. Wat ik wil benadrukken is dat de pay gap voornamelijk op onware cijfers en uitspraken gebaseerd is en dat vrouwen heus niet zoveel minder betaald krijgen. Laat ik vooropstellen dat ik zeker voorstander ben van gelijke lonen voor mensen met dezelfde baan, zowel voor vrouwen als voor mannen. Dus als er inderdaad sprake is van dezelfde functie, binnen hetzelfde bedrijf en hetzelfde aantal uren, dan moet een vrouw precies evenveel verdienen als een man.
