Migratierechtdeskundigen stellen dat de manier waarop Nederland omgaat met migranten overeenkomt met de behandeling van slachtoffers van de toeslagenaffaire. Migranten en asielzoekers zijn de dupe van het wantrouwen van de overheid. Het Centrum voor Migratierecht van de Radboud Universiteit in Nijmegen en de beroepsvereniging van migratie- en asieladvocaten presenteerden op 12 april 2021 het onderzoek: Ongehoord onrecht in het vreemdelingenrecht. Hieruit blijkt dat er sprake is van weinig vertrouwen van de overheid in de asielzoeker en dat dit wantrouwen niet gecontroleerd wordt. Dit zorgt ervoor dat asielzoekers en migranten ongelijk behandeld worden en besluiten niet genomen worden op menselijke maat.
Onterecht bestempeld als fraudeur
In het onderzoek komt naar voren dat als de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst) migranten om informatie vraagt en deze informatie niet blijkt te kloppen of onvolledig is, zij gelijk worden weggezet als fraudeurs. Rechters, die de IND dienen te controleren, gaan hier vaak in mee. Bij de belangenafweging die IND medewerkers dienen te maken, wordt enkel bij hoge uitzondering bijzondere omstandigheden meegewogen. Hierdoor ontbreekt de menselijke maat bij de toets. Zo heeft het bijvoorbeeld enorme financiële gevolgen om met iemand samen te wonen die illegaal in Nederland verblijft, je verliest dan onder andere je recht op huur- en zorgtoeslag. De Kinderombudsvrouw trok al eerder aan de bel, zij gaf aan zich zorgen te maken over de positie van kinderen van wie maar één ouder een rechtmatig verblijf in Nederland heeft. Dit heeft als gevolg dat het gehele gezin geen recht heeft op toeslagen en het kindgebonden budget. Hierdoor stijgt de armoede onder migranten.
Toeslagenaffaire 2.0
Niet alleen de IND maar ook de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft hier zijn steentje aan bijgedragen. Het is de bedoeling dat de afdeling, met de hoogste rechter, de finale beoordeling over de besluiten van de IND doet. Bij deze finale beoordeling worden menselijke aspecten vaak buiten beschouwing gelaten omdat er een vooringenomen beeld is ontstaan. Vanaf de aankomst van een migrant wordt er door de overheid al wantrouwend naar het dossier gekeken. De taak van de rechter is controleren of deze beslissingen op een eerlijke manier worden genomen. Toch komt in het rapport naar voren dat er een beperkte rechterlijke controle is, waardoor onrecht vaak niet wordt gezien.
Er zijn veel overeenkomsten met de toeslagenaffaire die eerder dit jaar nog kabinet Rutte-III deed vallen. Migranten en asielzoekers hebben vaak een laag inkomen, bezitten niet de Nederlandse nationaliteit en de toegang tot het recht is minder gemakkelijk. De makers van het rapport geven aan dat het wantrouwen van de overheid, mede hierdoor, vergaande gevolgen heeft voor de gedupeerde.
Geen toeslag zonder scheiding
In sommige gezinnen is het onrecht zo extreem dat scheiden als enige uitweg wordt gezien. In een voorbeeld uit het rapport gaat het om de Nederlandse Isra. Zij is getrouwd en heeft samen met haar man vier kinderen. Omdat haar man niet rechtmatig in Nederland verblijft worden al haar toeslagen stopgezet. Met haar baan is het onmogelijk om de kosten van het onderhoud voor een gezin van vier kinderen en haar man te betalen. De enige optie die Isra nog ziet, is scheiden van haar man. Daarnaast blijkt uit de voorbeelden van het rapport dat bij de uitzetting van asielzoekers weinig tot geen rekening gehouden wordt met de al in Nederland aanwezige familie van de asielaanvragers. De asielaanvragers moeten, koste wat het kost, weer terug naar het land waar zij als eerste Europa zijn binnengekomen.
Een tweede les voor de overheid
Het rapport is op 12 april overhandigd aan de voorzitter van de Raad van State en vier oud-advocaten die zijn gekozen in de Tweede Kamer. De voorzitter kondigde na de toeslagenaffaire aan dat hij wilde leren van de fouten die er zijn gemaakt. Zo gaf hij aan dat er scan zou komen op uitspraken die eerder zijn gedaan bij harde wetgeving, de gehele kast met harde zaken zou doorgelicht worden. Zo zou de voorzitter erachter komen of er ook op andere terreinen sprake is van disproportionele gevolgen voor burgers. Voor veel asielzoekers komt dit rapport te laat, maar toch hopen de makers dat het een verschil maakt. Niet alleen de IND moet namelijk menselijker optreden, ook de rechterlijke macht laat steken vallen.
Al vijf jaar reist journalist Wierd Duk door het land om de ‘gewone Nederlander’ aan het woord te laten. Veel mensen die hij spreekt, voelen zich in de steek door de politiek: asiel, klimaat, toeslagenaffaire, stikstof. Maar in de media worden deze ‘bezorgde burgers’ weggezet als ‘rechts-extremist’, zegt Duk.Klopt,Mark Rutte heeft Nederland van crisis naar crisis gebracht.Hij heeft een spoor van vernieling achtergelaten.De echte problemen zoals immigratie, asiel, islamisering en zorg worden niet aangepakt.Heel veel mensen niet snappen dat degene die verantwoordelijk is voor bijvoorbeeld het toeslagenschandaal, waarbij totaal onschuldige mensen zijn gecriminaliseerd en hun kinderen uit huis zijn weggehaald,zit nog steeds in het parlement.In ieder ander land was hij met de spreekwoordelijke pek en veren uit de politiek weggejaagd om nooit meer terug te komen. Maar hier, in de bananenrepubliek Nederland, keert hij gewoon terug alsof er niets is gebeurd. Zonder enige schaamte!Het interesseert Mark Rutte helemaal niet wat het beste is voor Nederland, want hij zit niet namens Nederland in de Tweede Kamer, het Nederlands belang, hij zit hier namens Brussel…