Kyoko Tollenaar is eind 2023 twintig jaar werkzaam bij Houthoff. Inmiddels zijn vier jaren verstreken waarin zij als partner werkzaam is binnen de sectie Corporate M&A. Tollenaar werkt aan grote internationale transacties waar cultuur- en tijdsverschillen een rol spelen. Vanwege haar multiculturele achtergrond en ervaring in teamsport heeft zij van jongs af aan geleerd samen te werken.
(Juridische) topsport
Tollenaar streeft altijd het hoogst haalbare resultaat na, zowel binnen haar sportcarrière als juridische carrière. ‘Ik heb altijd op goed niveau gehockeyd. Daardoor heb ik geleerd om gedisciplineerd te zijn.’ Als ambitieuze vrouw van 23 jaar begon zij haar carrière bij Houthoff. Tollenaar spreekt van een dynamische werkcombinatie waarin zij juridisch inhoudelijk op hoog niveau mag werken en voor internationale cliënten. Ondertussen is ze een aantal jaren werkzaam als partner. ‘Tuurlijk trek je wel even een goede fles wijn uit de kast op het moment dat je partner wordt. Maar het is niet zo dat van de een op de andere dag je wereld er ineens anders uitziet.’ Tollenaar spreekt van een geleidelijke stap naar het partnerschap. ‘Ik werkte al vanuit mijn eigen team en gaandeweg was ik mijn praktijk aan het uitbouwen.’
Eén ding is duidelijk, Tollenaar verliest nooit haar doelen uit het oog. ‘Mijn volgende halte is notaris worden. Ik heb niet voor niets het vak geleerd.’ In de tussentijd focust zij zich op het uitbouwen van haar team. ‘Jonge mensen opleiden maakt het werk leuk. Een stevige fundering maken voor de toekomst.’
Van Japan tot aan Amerika
Tollenaar werkt veel voor Amerikaanse en Japanse cliënten. Met haar Japanse achtergrond voelt ze zich verbonden met haar cliënten uit het land van de rijzende zon. Samenwerken met verschillende culturen vergt aanpassingsvermogen. ‘Door mijn multiculturele achtergrond en ervaring met teamsport heb ik geleerd samen te werken met verschillende mensen.’
‘Ik heb er iets meer feeling voor dan de gemiddelde betrokken adviseur, omdat ik vrij snel door heb wat er speelt.’
Zo heeft Tollenaar gewerkt aan een wereldwijde reorganisatie waar 26 landen bij betrokken waren. Zij is van mening dat de verschillen tussen de rechtsstelsels en culturen haar werk ontzettend interessant maken. ‘Elke cultuur brengt een eigen voordeel met zich mee. Japanners zijn respectvol en beleefd, waardoor het prettig samenwerken is.’ Tollenaar vindt de Amerikanen over het algemeen direct in hun communicatie. Hierdoor is gauw duidelijk hoe de vork in de steel zit. Bij Japanse bedrijven is dit lastiger omdat zij een sterke hiërarchie kennen. ‘Als je iets besproken hebt, zeggen ze ‘interesting’ in plaats van ‘ja’ of ‘nee’. Ik heb er iets meer feeling voor dan de gemiddelde betrokken adviseur, omdat ik vrij snel door heb wat er speelt.’
Geen work-life balance maar personal balance
Waar het in Tokyo acht uur later is dan in Nederland, is het in New York zes uur eerder. Hierdoor variëren de werktijden per cliënt en transactie. Daarnaast heeft Tollenaar een gezin waar zij graag tijd mee doorbrengt. ‘Work-life balance? Ik heb ooit iemand horen zeggen dat dat er niet is. Er is work en er is life. Beide moet je doen en het liefst in de andere volgorde.’ Tollenaar benadrukt dat het belangrijkste is dat je als persoon in balans bent. Zo vond zij het belangrijk gedurende haar eerste jaren bij Houthoff meermaals per week te trainen voor hockey. ‘Ik werk binnen een praktijkgroep waarin ik kon hockeyen terwijl mijn cliënten uit New York aan het lunchen waren.’ Ook als partner erkent zij het belang van de mentale gezondheid van collega’s. ‘Ik vind het belangrijk dat collega’s die dat willen blijven sporten en niet daarmee stoppen door werk. Als je in balans bent en goed in je vel zit, is de energie goed en dat zie je terug in de samenwerking.’
Japanse robots in Nederland?
Waar Tollenaar als stagiair voor boekenonderzoek naar de kelder moest om mappen te doorgronden, zijn inmiddels grote stappen gemaakt in de digitalisering. Artificial intelligence (AI) is volop in ontwikkeling. Bij Houthoff wordt gewerkt met een AI-systeem dat juridische adviezen verbetert. Het systeem controleert juridische adviezen, bijvoorbeeld op spelling en tekstopbouw. ‘Door het zelflerende karakter van AI-systemen is het van belang dat iedereen op kantoor er gebruik van maakt. Anders werkt het niet.’
‘Zolang AI het standaardwerk eruit haalt, ben ik er helemaal klaar voor.’
Tollenaar staat positief tegenover het gebruik van AI. ‘Zolang het standaardwerk eruit wordt gehaald, ben ik er helemaal klaar voor. Op die manier hebben we meer tijd om ons te focussen op het meer inhoudelijke deel van ons werk, waardoor we op hoger niveau kunnen adviseren.’ Zij is echter van mening dat momenteel nog niet het punt is bereikt dat iedereen op AI vertrouwt en ermee werkt. Daarnaast spelen internationale verschillen een rol. ‘In Japan zijn ze bijvoorbeeld al veel verder met het gebruik van robots. Nederland is nog niet zo ver. Als je aan een transactie werkt met verschillende landen waar nog niet iedereen op hetzelfde digitale niveau zit, dan is dat lastig.’
Tot slot benadrukt Tollenaar het belang van checks and balances. ‘Digitalisering is een goede ontwikkeling, maar men moet bedacht zijn op fraudeurs. Zeker in de digitale wereld moet je zorgen voor de juiste checks and balances’. Daarnaast moet natuurlijk de jurist als persoon in balans zijn. Zolang dat het geval is, voorspelt Tollenaar een goede toekomst voor juristen zoals jij en ik.
