Mieke de Die is advocaat en ondernemer. Zij heeft haar eigen kantoor dat zich volledig focust op het gezondheidsrecht. In Nederland zijn er maar een handjevol advocaten die dit rechtsgebied als niche hebben. In 2017 is zij door Zorgvisie als beste advocaat in het gezondheidsrecht verkozen. Op de Brouwersgracht in een modern pand, waar Velink & De Die gevestigd is, vertelt zij ons over haar werk in dit bijzondere rechtsgebied.
Van verpleegkundige naar jurist
Het carrièrepad van De Die is er niet eentje die de meeste rechtenstudenten haar na zullen doen. Zij begon na de middelbare school aan de opleiding tot verpleegkundige, waarna zij vervolgens haar carrière begon in de zorgbranche. Na negen jaar werd het tijd voor wat nieuws en gooide De Die haar leven rigoureus om. “Ik dacht bij mijzelf, dit ga ik niet de rest van mijn leven doen. Maar ja, wat dan?” Dat ze uit een juridische familie kwam, speelde mee in haar keuze om haar baan op te zeggen en te beginnen met de studie Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Amsterdam. Zij ging de studie voltijd doen, wat natuurlijk ongebruikelijk is als bijna-dertiger.
Het beviel meteen, maar de connectie met haar oude baan verloor zij niet. “Ik heb altijd gedacht, als ik de stap ga maken dan wil ik de koppeling met de zorg behouden.” Op de UvA kon je destijds een voorloper van de master Gezondheidsrecht doen en na deze afgerond te hebben, begon De Die als jurist bij de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving. “Na werken in de zorg, waar je altijd actief bent, was het wel een omslag om ineens achter een bureau te zitten.”
“Advocaat zijn is een ander vak dan jurist zijn. Het is een vak met eigen regels, een eigen verantwoordelijkheid.”
De Die miste na een tijd toch de medische praktijk en toen er een vacature als inspecteur bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg vrijkwam was de keuze snel gemaakt. “Je komt als inspecteur weer in ziekenhuizen en andere instellingen, dat was erg leuk.” Toch bleek haar interesse meer bij de juridische kant te liggen en begon zij als stafjurist bij dezelfde Inspectie. Daar kwamen leuke vraagstukken aan bod, maar wanneer een zaak juridisch een beetje spannend werd, werd hij overgedragen aan de Landsadvocaat. “Toen kwam de vraag bij mij opborrelen, waarom zou ik eigenlijk zelf geen advocaat worden?” Precies rond deze tijd kwam er een vacature bij de zorgsectie van Pels Rijcken, het kantoor aan wie de spannende zaken werden afgegeven vrij en is ook de stap naar de advocatuur voor De Die gemaakt. “Advocaat zijn is een ander vak dan jurist zijn. Het is een vak met eigen regels, een eigen verantwoordelijkheid.”
Klein kantoor, grote speler
Met veel plezier heeft zij bij Pels Rijcken gewerkt. “Die bibliotheek mis ik soms wel hoor. Dat is anders als je een eigen kantoor hebt.” Toen De Die vijftig werd, werd het toch weer tijd om wat anders te doen. “Ik had toen tien jaar daar gewerkt, dat was mijn record. Elders kreeg ik altijd eerder de kriebels.” Met oud-collega Caren Velink richtte zij vervolgens Velink & De Die advocaten op. “Het grootste verschil tussen werken bij een groot kantoor als Pels Rijcken en het hebben van een eigen kantoor is dat je naast advocaat ook ondernemer bent.” Nu geniet zij van de vrijheid om bijvoorbeeld zaken wel of niet aan te nemen. Dit aantal is gegroeid sinds De Die in 2017 de prijs ‘Beste gezondheidsrechtadvocaat’ in ontvangst mocht nemen, op basis van stemmen uitgebracht door mede-advocaten. “Ik vind het wel eervol dat mede-advocaten dat over mij hebben gezegd.” Dat het gelukt is om als klein kantoor en kleine speler ten opzichte van de grotere kantoren zo een prijs in de wacht te slepen, daar is zij vooral trots op.
Maatschappelijke impact
Hoewel de zaken dus goed binnenstromen, is de strategie van Velink & De Die toch om kleinschalig te blijven. “Dat heeft te maken met het soort praktijk dat wij aanbieden. Onze cliënten bestaan veelal uit kleinere ondernemers in de zorg en die vinden het heel fijn om persoonlijk en direct contact te hebben.” Bij de vraag wat voor zaken het meest aan bod komen bij het kantoor, is geen eenduidig antwoord te geven. “Tuchtzaken zijn er veel, maar ook maatschapsgeschillen en vraagstukken rondom het functioneren van medici. We hebben wel een duidelijke scheiding: geen patiënten. We kiezen bewust voor ondernemers in de zorg als cliëntengroep.” Het leukste aan het werk als gezondheidsrechtadvocaat vindt De Die de menselijke kant van haar cliënten. “Het zijn altijd mensen in sores, dat maakt de problematiek minder zakelijk.” Over de juridische kant van het specialisme is De Die ook erg te spreken. “Het gezondheidsrecht snijdt door de rechtsgebieden heen. Je hebt te maken met bestuursrecht en het BW. Verder zijn tuchtzaken een beetje een vreemde eend in de bijt, dat valt niet echt te scharen onder één van de drie grote rechtsgebieden.”
“Dan zie je dat in de politiek iedereen daar meteen zenuwachtig van wordt. Die invloed die je met een zaak kan hebben, dat is ook heel leuk. Ik kan echt wat teweegbrengen.”
Een van de zaken die haar het meest bij is gebleven is de afgelopen tijd veel in het nieuws geweest. Zij stond de arts bij, die het mogelijk had gemaakt dat een demente vrouw euthanasie had kunnen plegen, in zowel de tuchtzaak en als tweede advocaat in de strafzaak die tegen de arts liep. “Dat is typisch zo’n zaak waarin het echt ergens om gaat.” Verder vertelde zij over de zaak waarin zij Bureau Clara Wichmann bijstond die vond dat de abortuspil door de huisarts moest worden voorgeschreven. Nog zo’n zaak met maatschappelijke impact. “Dan zie je dat in de politiek iedereen daar meteen zenuwachtig van wordt. Die invloed die je met een zaak kan hebben, dat is ook heel leuk. Ik kan echt wat teweegbrengen.”
Je eerste baan is niet je beste baan
Dat De Die een turbulente carrière heeft, dat is wel duidelijk. Als tip aan studenten wil zij dan ook vooral meegeven dat je goed naar jezelf moet kijken. Wat ben je voor iemand en hoe sta je in de wereld? “En vooral niet denken dat je eerste baan je beste baan is. Ik heb me nooit laten regeren door angst en altijd gedaan wat ik leuk vond, zo ben ik hier gekomen.”
