Een carrière als Harvey Specter in New York is iets wat de interesse van veel rechtenstudenten wekt. Toch is het Amerikaanse rechtsstelsel vaak een ver-van-je-bed-show. Voor Jan Joosten is dit niet het geval. Hij is gespecialiseerd in internationale transacties tussen Nederland en de Verenigde Staten. Hij adviseert vaak Nederlandse bedrijven die zakendoen in de V.S. Hij vertelt ons hoe hij in de Verenigde Staten is terechtgekomen, wat het grootste juridische verschil is tussen Nederland en de Verenigde Staten en over de bijzondere bedrijfsvoering van zijn advocatenkantoor Pierson Ferdinand.
The American Dream
De liefde van Joosten voor de Verenigde Staten begon in een tussenjaar op Canisius High School in Buffalo, New York. Tijdens zijn rechtenstudie aan de Universiteit Leiden is hij op uitwisseling naar de Universiteit van Florida geweest, iets wat niet gebruikelijk was in die tijd. ‘De studieadviseur vond het vreemd dat ik, als student Nederlands civiel en fiscaal recht, naar de Verenigde Staten wilde, ik had daar volgens haar niks te zoeken.’ Uiteindelijk blijkt daar niets van waar te zijn voor Joosten. Hij woont inmiddels al bijna 27 jaar in New York. Maar om in the USA te mogen werken, is niet makkelijk, aldus Joosten.
‘The Bar Exam was alsof je zes studiejaren Leiden in acht weken probeerde te doen’
Na zijn rechtenstudie in Nederland kreeg Joosten de Houthoff-Harvard beurs. Dé kans om een master te volgen aan Harvard. Deze kans leidde hem uiteindelijk naar een befaamd en berucht fenomeen: The Bar Exam. Van strafrechtadvocaat tot aan bedrijfsjurist: iedereen die juridisch advies geeft, moet dit zware examen halen. ‘The Bar was alsof je zes studiejaren Leiden in acht weken probeerde te doen.’ Je moet alle rechtsgebieden beheersen en je mag tijdens het examen geen wettenbundel gebruiken. Voor Amerikaanse rechtenstudenten ligt de druk erg hoog, gezien de investering die ze hebben gedaan in hun studie. Voor buitenlandse juristen ligt de druk hoog vanwege onbekendheid met het Amerikaans juridisch jargon. ‘Ook in deze tak van sport hebben mensen natuurlijk faalangst, maar tijdens het maken van het examen is het belangrijk dat je deze weet uit te schakelen.’
Dik en dun
Na The Bar gehaald te hebben, werkte Joosten drie jaar bij Houthoff in Amsterdam om vervolgens terug te verhuizen naar New York. Hij gaat werken op een Amerikaans advocatenkantoor en houdt zich bezig met Amerikaanse fusies en overnames. Hiermee neemt hij volledig afstand van het Nederlands recht. Tot een Nederlands bedrijf bij hem aanklopt dat een joint venture wil aangaan met een Amerikaans bedrijf, maar onbekend is met het Amerikaanse contractenrecht. Door zijn inmiddels opgedane kennis van het recht van beide landen blijkt hij hiervoor de juiste adviseur. Ook geeft hij cursussen aan Nederlandse juristen over fusies en overnames in de Verenigde Staten en de verschillen tussen het Nederlandse en het Amerikaanse recht. Hierdoor kent hij beide kanten van het juridische verhaal, hetgeen handig is wanneer je de contracten zo dik als een wettenbundel ziet zoals ze in de Verenigde Staten worden opgesteld.
‘Het verschil is dat de Verenigde Staten een land van de vier hoeken van het contract is. Het is een land van wie z’n billen brandt, moet op de blaren zitten’
Dikke contracten zijn volgens Joosten een van de dingen waarin het Amerikaanse contractenrecht het meest verschilt van het Nederlandse. Ons recht is doordrenkt met redelijkheid en billijkheid. Denk hierbij aan het klassieke voorbeeld van een contract op een bierviltje; het Burgerlijk Wetboek vult ontbrekende afspraken aan en je hoeft zelf niet overal aan te denken. ‘Het verschil is dat de Verenigde Staten een land van de vier hoeken van het contract is. Het is een land van wie z’n billen brandt, moet op de blaren zitten’. Hierdoor moet alles in het contract staan. Wanneer dat niet zo is, kan men zich niet beroepen op de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid. Partijen schrijven eigenlijk hun eigen wetboek. Hierdoor worden contracten in de praktijk soms zo dik als een wettenbundel. Een heel andere benadering dan het Nederlandse Burgerlijk Wetboek, waarin alles overzichtelijk is geregeld.
The city that never sleeps
Het er gaat er volgens Joosten in de New Yorkse advocatuur een stuk sneller en zakelijker aan toe dan in Nederland. Soms wordt er dag en nacht doorgewerkt. Deze zakelijke cultuur heeft onder andere te maken met de hoge vaste kosten van advocatenkantoren. Denk bijvoorbeeld aan de huur en de kosten van alle technologische ontwikkelingen. ‘Hierdoor staat hierdoor de traditionele structuur van advocatenkantoren in de Verenigde Staten onder druk’.
In januari dit jaar heeft Joosten een advocatenkantoor mede opgericht, Pierson Ferdinand. Het kantoor kan niets anders dan innovatief en allesbehalve traditioneel genoemd worden. Er wordt hier geen huur betaald: alles vindt online plaats. ‘Een kantoor zonder ‘kantoor’, waar iedereen thuis werkt’. Daarnaast werken er alleen partners bij Pierson Ferdinand. Iedereen heeft ruime werkervaring. Hierdoor kan in kortere tijd op hoog niveau gepresteerd worden. De besparing in de huur wordt doorberekend aan cliënten. ‘En ik eet elke avond met mijn kinderen’. Een slimme exercitie, zoals hij het noemt.
Aan rechtenstudenten geeft Joosten mee dat het belangrijk is om op een traditioneel advocatenkantoor te beginnen. ‘Daar leer je het vak’. Ook raadt hij iedereen aan om een master of uitwisselingsprogramma te doen in Amerika. ‘Waar je ook gaat werken, je komt overal in aanraking met het Amerikaanse recht’.
