De grootste online misbruikzaak ooit in Nederland: Gianni de W. uit Etten-Leur chanteerde 172 meisjes en vrouwen met naaktfoto’s. Het OM heeft vastgesteld dat het gaat om 92 minderjarigen, veertig meerderjarigen en veertig slachtoffers van onbekende leeftijd. Slechts dertig slachtoffers deden aangifte. In deze enorme sextortion zaak eist het OM zeven jaar gevangenisstraf met dwangverpleging tegen de 25-jarige Gianni de W. Het chanteren met expliciete beelden, ook wel sextortion, is een groeiend probleem. Help Wanted, een organisatie die ondersteuning biedt bij grensoverschrijdend gedrag, kreeg in 2021 maar liefst 2400 meldingen binnen.
Lacune in het WvSr
Sextortion is nog niet opgenomen in het Wetboek van Strafrecht. Als een Officier van Justitie (OvJ) een verdachte vervolgt, doet hij dit op basis van Artikel 318 Wetboek van Strafrecht (WvSr). Verder staan het beleid en de strafeisen in de Richtlijn voor strafvordering misbruik seksueel beeldmateriaal. In deze Richtlijn wordt ten aanzien van sextortion onderscheid gemaakt in drie categorieën. In zowel de eerste categorie als in de zaak van Gianni de W. is sprake van (dreigen met) verspreiding van beeldmateriaal. Een mate van dwang doet zich voor wanneer de afgebeelde persoon onder druk wordt gezet, bijvoorbeeld om te betalen of een handeling te verrichten. Dit wordt meegenomen in de strafeis als strafverzwarende omstandigheid.
Er is een groeiende behoefte aan een specifieke wetsbepaling die sextortion beter adresseert, mede door de steeds verder ontwikkelende technologische samenleving. De Eerste Kamer stemde op 19 maart 2024 in met het Wetsvoorstel seksuele misdrijven, dat beoogt het WvSr te moderniseren. Dit wetsvoorstel zal op 1 juli 2024 ingaan en verschillende vormen van seksueel misbruik, zowel offline als online, strafbaar stellen.
Rupsje nooitgenoeg
Gianni de W. is geen onbekende van de politie. Zijn eerste slachtoffers kregen al te maken met De W. toen hij veertien jaar oud was. Het stopgesprek bij de politie dat te zijner tijd is gevoerd, waarin hij werd aangesproken op zijn gedrag, heeft klaarblijkelijk niet gewerkt. De W. hanteerde een sluwe werkwijze in zijn sextortion praktijken. Hij lokte zijn slachtoffers met het verhaal dat hij een erfenis had ontvangen. Hij beloofde geld uit deze erfenis aan de vrouwen, mits zij naaktbeelden stuurden. Vervolgens stelde hij dat de beelden niet goed genoeg waren. Op deze manier bleef hij doorgaan met afpersen en vragen om nieuwe beelden.
Zijn slachtoffers ontsnapten nooit meer aan zijn greep. Als zij hiertoe een poging deden, dreigde De W. de beelden naar hun ouders te sturen of op sociale media te plaatsen. In sommige gevallen heeft hij de foto’s daadwerkelijk online gezet. Op zijn computer werden tienduizenden foto’s aangetroffen door het OM. Alle slachtoffers en de bijbehorende beelden ontvingen bij de zorgvuldige organisatie van De W. een eigen nummer. Jarenlang werden de slachtoffers van De W. achtervolgd door schuld en schaamte. In veel gevallen leidde het zelfs tot zelfmoordgedachtes en suïcidepogingen. Een van de slachtoffers bleek een goede vriendin van De W. te zijn. Niet wetende zijn slachtoffer te zijn, nam zij hem in vertrouwen over de afpersing.
De strafzaak
In de zitting van 19 maart 2024 tegen Gianni de W. heeft de OvJ aangekondigd dat er verschillende strafeisen zullen worden gesteld voor de vermeende misdaden die hij zou hebben gepleegd toen hij minderjarig en meerderjarig was. De OvJ heeft daarnaast oplegging van de gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel geëist, wat de mogelijkheid biedt om na het uitzitten van zijn straf te kunnen ingrijpen. Daarnaast werden er tijdens deze zitting deskundigen gehoord om zijn toerekeningsvatbaarheid te bepalen.
De psychiater gaf aan niet volledig helder te hebben gekregen wat de oorzaak is van het manipulatieve gedrag van De W. Het is hem niet duidelijk of het voortkomt uit de borderline stoornis, het autisme of zijn seksuele stoornis. Er werd gesproken van een symptoom van zijn borderline stoornis. Het gaat hier om de opmerkelijkheid van zijn gedrag, waarbij hij overdag als systeembeheerder functioneerde en ’s avonds een totaal andere persoonlijkheid had. Deskundigen schatten het recidivegevaar van De W. hoog in. Hoewel hij heeft bekend en spijt heeft betuigd, werd zijn reactie op het spreekrecht van de slachtoffers als mechanisch en robotachtig bestempeld. Op 8 mei 2024 doet de rechtbank uitspraak.