“Fuck het patriarchaat”, “Abortus in de grondwet” en “Mansplain anders ff waarom ik hier sta”. Op 8 maart 2025 op Internationale Vrouwendag vond de eerste Feminist March plaats in centrum Amsterdam waar maar liefst 20.000 mensen op afkwamen. Voorheen heette dit nog de Women’s March, maar volgens de organisatie is deze naamsverandering cruciaal aangezien de mars niet alleen voor vrouwelijke deelnemers is. De nieuwe naam van de mars was zowel symbolisch voor een breder publiek, als voor uitbreiding van onderwerpen waar men voor demonstreerde. Er werd namelijk niet alleen gedemonstreerd voor vrouwenrechten, maar ook tegen kwesties zoals racisme, homofobie en discriminatie. Waarom is het in 2025 nog steeds nodig om te demonstreren voor zoiets als vrouwenrechten? En hoe ziet de toekomst voor vrouwen eruit in het licht van gendergelijkheid?
Vrouwen eisen plek op
De March ontstond in 2017 in Amerika als reactie op de uitspraak “grab ‘em by the pussy” van president Donald Trump. Deze seksistische uitspraak zorgde niet alleen voor veel opschudding en demonstraties in Amerikaanse steden, maar ook in Nederland werd de mars gelopen en begon deze jaarlijkse traditie. Feministische demonstraties en actiegroepen waren echter al veel eerder actief in Nederland. Zo bond in 1970 actiegroep Dolle Mina openbare urinoirs dicht met roze lint tegen het ontbreken van openbare toiletten voor vrouwen – die er overigens nog steeds niet zijn. De Dolle Mina’s verbrandden korsetten, deelden condooms uit en vroegen met de beroemde kreet ‘Baas in eigen Buik’ aandacht voor het recht van vrouwen om zélf te beslissen over abortus. Dit jaar maakten de Dolle Mina’s een comeback en liepen zij mee met de Feminist March, omdat de onderwerpen waar zij zich in de jaren zeventig hard voor maakten helaas nog steeds actueel zijn.
Dit jaar was het thema van de demonstratie The Future Feminist. Organisatoren schrijven dat feministisch leiderschap in deze wereld vol met ongelijkheid en uitdagingen cruciaal is. Aan de mars deden feministische- en mensenrechtenorganisaties mee. Ook waren er veel mannen en politieke partijen te vinden in de menigte. Dat dit jaar de opkomst zo groot was, is geen verrassing met de stand van zaken op het moment. Denk bijvoorbeeld aan de loonkloof. Vrouwen verdienen nog steeds gemiddeld twaalf procent minder per uur dan mannen. Ook kan men denken aan de onrust omtrent het abortusrecht. Na de terugdraaiing van de Roe v Wade-uitspraak werd in meerdere Amerikaanse staten abortus illegaal verklaard. Daarnaast werd ook aandacht gevraagd voor femicide in Nederland, want er wordt elke acht dagen een vrouw vermoord. Om hiervoor aandacht te vragen werden door raadsleden en BN’ers rode hakken neergelegd, waarbij elk paar stond voor één vrouwenmoord.
Niet iedereen juicht mee
Vanuit enkele demonstranten klonk echter ook kritiek. Sommigen vonden Internationale Vrouwendag te commercieel en menen dat bedrijven deze dag als marketingtruc gebruiken. Daarnaast vonden veel demonstranten de verbreding van feminisme met andere activistische onderwerpen te ingewikkeld. Zo werd er ook gesproken over klimaatverandering, de achterstelling van ongedocumenteerde migranten en alleenstaande ouders. De demonstratie zou door de combinatie van deze onderwerpen de focus op vrouwenrechten uit het oog verliezen. De organisatie van de mars benadrukt dat deze versmelting van onderwerpen belangrijk is omdat alle vormen van onderdrukking met elkaar samenhangen.
Wanneer is het genoeg?
Na al die jaren van protesten en activisme zou verandering vanzelfsprekend lijken, maar niets is minder waar. Waarom is dit anno 2025 nog steeds nodig? Ruim vijftig jaar geleden gingen vrouwen al de straten op voor onderwerpen als gelijke rechten, abortusrechten en loonrechtvaardigheid en nu staan ze er weer. Hoe gaat het vrouwenrecht er in de toekomst uitzien? Dat is nog maar de vraag. Hopelijk breekt er snel een tijd aan dat feministische demonstraties overbodig zijn en een dag als Internationale Vrouwendag niet één dag per jaar is, maar 365 dagen. Dit is niet meer dan rechtvaardig voor generaties aan feministen die strijden voor een wereld waar vrouwen écht gelijk staan aan mannen.
