De ‘cryptohype’ kan niemand zijn ontgaan. Cryptovaluta zijn vandaag de dag niet meer weg te denken. We zagen hoe cryptogigant FTX omviel, hoe Elon Musk twitterde over de mogelijkheid een Tesla te kopen met bitcoins en hoe El Salvador deze munt als wettig betaalmiddel inlijfde. What’s next? Kan je diezelfde crypto’s ook binnenkort op je loonstrookje vinden? In Nederland is er nog geen wet- of regelgeving inzake het uitbetalen van loon in cryptovaluta. Dat doet de vraag rijzen: is het juridisch mogelijk uitbetaald te worden in crypto’s?
Wat zijn deze internetmuntjes?
Iedereen weet wat crypto’s zijn, maar hoe worden de ‘internetmuntjes’ gekwalificeerd door de wet? Onder geldmiddelen wordt, in de zin van de Wet op het financieel toezicht (Wft), verstaan: chartaal, giraal en elektronisch geld. Aangezien cryptomunten niet tastbaar zijn, kunnen deze niet worden gekwalificeerd als chartaal geld. Ook vallen cryptovaluta, volgens de Rechtbank Overijssel, niet onder de categorieën ‘giraal geld’ of ‘elektronisch geld’. Wat zijn cryptovaluta dan wel? Omdat crypto’s in Nederland niet worden gezien als wettig betaalmiddel is het in ieder geval geen gangbaar geld. Kortom, cryptovaluta kwalificeren niet als een ‘geldmiddel’ onder de Wft, noch als gangbaar geld in de zin van artikel 6:112 BW.
Kunnen cryptovaluta wel als loon in de zin van artikel 7:610 BW worden gezien? De Hoge Raad heeft in het Bethesda-arrest uitgemaakt dat onder loon dient te worden verstaan: ‘de vergoeding door de werkgever aan de werknemer verschuldigd ter zake van de bedongen arbeid’. In beginsel gaat het om alles wat de werkgever verschuldigd is in ruil voor de arbeidsprestatie. Het kan daarbij ook gaan om loon in natura. Een zuivere onkostenvergoeding, zoals de kosten van reis en verblijf, telefoon en bedrijfskleding, is echter geen loon. Wanneer duidelijk is dat een bepaalde tegenprestatie als loon kan worden aangemerkt, rijst vervolgens de vraag of het in een geoorloofde vorm is vastgesteld. In artikel 7:617 BW is een limitatieve lijst aan mogelijke loonvormen opgenomen. Ook in dit geval lijkt het erop dat cryptovaluta niet onder deze categorieën vallen.
Ongelijkheidscompensatie
Dat cryptovaluta (waarschijnlijk) niet als geoorloofde loonvorm kwalificeren, is niet noodzakelijk een probleem. Dit komt door het belangrijkste kenmerk van het arbeidsrecht, namelijk ongelijkheidscompensatie. Het idee achter ongelijkheidscompensatie is dat het recht de zwakkere partij compenseert tegenover de sterkere partij. Het arbeidsrecht gaat ervan uit dat de werknemer op sociaal en economisch vlak de zwakkere partij is. Indien de werkgever en werknemer overeenkomen dat de werknemer een deel van het loon uitbetaald krijgt in crypto’s, zal dit gedeelte van het loon kwalificeren als loon in de zin van artikel 7:610 BW. Dit maakt dat het mogelijk is het salaris, voor zover het gaat om het gedeelte van het loon boven het minimumloon, uitbetaald te krijgen in cryptovaluta. Artikel 7a van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag verplicht de werkgever namelijk het minimumloon giraal te betalen. Alles bovenop het minimumloon zou, theoretisch gezien, uitbetaald kunnen worden in cryptovaluta.
Werkgevers- en werknemersperspectief
Als werkgever kan het aantrekkelijk zijn om, in deze krappe arbeidsmarkt, de optie tot uitbetaling in cryptovaluta aan te bieden. Het laat zien dat je een innovatieve werkgever bent. Het aanbieden van loon in cryptovaluta gaat echter niet zonder meer. De werkgever zal de werknemer zorgvuldig moeten informeren over de uitbetaling in cryptovaluta en de risico’s die daaraan verbonden zijn. Ook zal de werkgever, omdat cryptovaluta volatiel zijn, een goede administratie moeten voeren. Indien je als werknemer niet meer uitbetaald wilt worden in crypto’s, heb je de mogelijkheid, op grond van artikel 7:620 BW, een verzoek te doen tot uitbetaling in euro’s. Mocht jij dat wél willen dan kan je, net zoals deze Sint Maartense parlementariër, een verzoek doen aan je werkgever tot uitbetaling in bitcoins.
