Christiaan de Brauw: ‘In M&A-land is er geen vaderlandsliefde’

Christiaan de Brauw. Velen zullen die achternaam linken aan een ander advocatenkantoor op de Zuidas. Die mensen komen bedrogen uit, want hij is al drie jaar partner op de Corporate-afdeling van Allen & Overy na een overstap van NautaDutilh. Op de Apollolaan vragen we hem het hemd van het lijf over het jaar 2018, het Nederlandse stakeholdersmodel en zijn uit de hand gelopen hobby: boeken schrijven.

2018: Rust, chaos en glorie

“2018 was vooral een rustig jaar voor openbare biedingen, er waren er niet veel. Toch was het ook een chaotisch jaar”, aldus De Brauw. Het jaar van een M&A-advocaat is onderhevig aan meerdere externe factoren. De door Donald Trump veroorzaakte chaos heeft een grote rol gespeeld. Als voorbeeld haalt De Brauw het klappen van de grootste deal van het jaar aan NXP/Qualcomm t.w.v. 45-miljard dollar, De Brauw adviseerde Qualcomm. “Trumps problemen met China hebben er mede voor gezorgd dat de Chinezen de deal met NXP niet hebben goedgekeurd, terwijl dit in de rest van de wereld al wel was gebeurd.” Het illustreert dat iedere deal nog onzeker is totdat de laatste voorwaarde is vervuld. Wanneer mededingingsrecht van toepassing is, is de deal-zekerheid van transformatieve strategische overnames of fusies nog kritischer. “De rol van de toezichthouder wordt steeds belangrijker en omdat deze meer tijd neemt, duren deals ook nog eens langer.” Ondanks de chaos heeft hij 2018 goed afgesloten met de Saxo Bank/BinckBank-deal: de eerste bankovername na ABN AMRO.

Stakeholdermodel

De ontwikkelingen binnen de gehele M&A sector na de chaos rondom ABN AMRO in 2007 laten mooi zien dat er de afgelopen jaren een verandering heeft plaatsgevonden. “We hebben in 2008 ook gezien wat er mis kan gaan als je puur op de korte termijn wensen van aandeelhouders focust. Een systeembank kan kapot gaan.” Dit, terwijl Nederland een stakeholdersmodel kent, waarbij de focus moet liggen op de belangen van het lange termijn succes van de gehele onderneming en alle stakeholders, en niet alleen de aandeelhouders. Dit besef is er de afgelopen jaren ook bij de aandeelhouders ingeslopen. “Zelfs de CEO van het Amerikaanse Blackrock, het grootste beleggingsfonds ter wereld, bevestigt dit.”

“Vaderlandsliefde is mooi, maar het is geen juridisch te beschermen belang”

De Brauw heeft naast Feyenoord één grote hobby: beursovernames. Hij beschouwt het adviseren bij dit soort deals als het meest spannend wat je binnen de advocatuur kan doen. “Met een heel klein groepje mensen, bestuur en raad van commissarissen, beslis je vaak in het geheim en in een hele korte tijd over het lot van velen.” Daarom is de rol van de jurist ook zo belangrijk. Wanneer moet de vennootschap een persbericht uitbrengen? Welke taken hebben het bestuur en de raad van commissarissen, wat betekent het stakeholder model in de praktijk voor de beslissers? En welke termijnen gelden er? Bij dit soort vragen wordt de jurist aangekeken. “Zeker aangezien ik dit soort situaties al vaak heb meegemaakt, terwijl die bestuurder of commissaris dit wellicht in zijn hele carrière 1 of 2 keer meemaakt.”

Vijandige overname

Om te zorgen dat beursvennootschappen niet zomaar worden overgenomen door een partij, terwijl het bestuur het er niet mee eens is, bestaan er beschermingsconstructies. Bescherming tegen de hierboven beschreven ‘vijandige overname’ is nodig bij elk model waar je het bestuur de opdracht geeft de strategie te bepalen, aldus De Brauw. Anders nemen de aandeelhouders het heft in handen bv als ze een korte termijnpremie kunnen realiseren, ook al is dat niet de beste lange termijn route voor de onderneming. Dit betekent echter niet dat Nederlandse vennootschappen niet overgenomen mogen worden door bona fide, buitenlandse partijen, wat nu de discussie is in M&A-land. “Bescherming biedt de mogelijkheid aan het bestuur om hun strategie waar te maken, maar ik heb nergens in de Nederlandse wet en jurisprudentie kunnen lezen dat er een recht bestaat dat Nederlandse vennootschappen altijd Nederlands mogen blijven.” In de Cancun-uitspraak wordt gesproken over het succes van de onderneming, bij een multinational gaat het om de wereldwijde onderneming. De Brauw vraagt zich dan ook af waarom je een grens zou trekken bij de Nederlandse grensovergang. “Vaderlandsliefde is mooi, maar het is geen zelfstandig juridisch te beschermen belang.” Als voorbeeld haalt hij de overname van TNT door FedEx aan. “TNT is onder de hoede van FedEx nog succesvoller geworden. Die mensen werken nog steeds in Hoofddorp en rijden ook nog steeds in die mooie oranje vans.”

“Ik heb natuurlijk een belachelijk uit de hand gelopen boek geschreven over overnames van beursvennootschappen.”

Notitieboek van een sloddervos

Zijn werk van de afgelopen jaren in de M&A-advocatuur heeft zich in 2017 ook vertaald in een boek. De Brauw vertelt erover met een korrel zout. “Ik heb natuurlijk een belachelijk uit de hand gelopen boek geschreven over overnames van beursvennootschappen. Het is 1000 pagina’s.” Na zijn overstap van NautaDutilh naar Allen & Overy had hij drie maanden vrijaf om te schrijven. Over het schrijfproces vertelt hij hetgeen menig redactielid van ons herkent: “Na mijn zoontjes afgezet te hebben op school, haalde ik een tall cappuccino bij de starbucks en begon ik als een dolle te typen. Tot pijn aan mijn schouders, omdat ik met twee vingers tikte. Ik ben sowieso een digibeet, maar uiteindelijk eindigde ik met ongeveer 16 vingers.” De Brauw beschouwt het als een van zijn meest creatieve periodes, omdat hij het gevoel kreeg dat hijzelf iets creëerde in plaats van anderen adviseren. Wat betreft de doeleinden van het boek is hij duidelijk: “Het was allereerst fijn om mijn hoofd te legen want ik liep al lang met de ideeën rond. Daarnaast is het een handig notitieboekje, met name omdat ik een enorme sloddervos ben en nu niet steeds meer alles opnieuw moet opzoeken. Allerlaatst is het aan te raden voor mensen die geïnteresseerd zijn in het onderwerp.”