Ondanks haar civiele achtergrond viel Anita Nijboer voor het omgevingsrecht, waarin zij tot op heden werkzaam is. Procedures over wind op zee, grensoverschrijdend (afval)transport en fabrieken die een revisievergunning nodig hebben, komt Nijboer regelmatig tegen in de omgevingsrechtpraktijk. Naast hardwerkende advocaat-partner komt Nijboer bovenal over als een toegankelijke vrouw, die mensen om de tafel krijgt door begrip te tonen in de situatie. Als specialist op het gebied van de ruimtelijke ordening kon zij ons alles vertellen over regels uit de fysieke leefomgeving van zowel het land, als het water en de lucht.
Rechtvaardigheid is relatief
Als klein meisje uit een dorpje in Friesland wist Nijboer één ding zeker: ik ga naar de grote stad. De toneelschool durfde ze toch niet aan, dus werd het rechten. Geen weldoordachte keuze, maar wel een die meteen goed uitpakte. Nijboer genoot van haar studententijd en sloot haar bachelor af met een studiejaar in het buitenland. Ze vertrok voor een jaar naar de Law School in Nebraska, wat ze zelf een beetje het Friesland van de Verenigde Staten noemt. De belangrijkste les die ze daar heeft geleerd is dat rechtvaardigheid cultureel bepaald is. Tijdens een van haar colleges werd een zaak behandeld waarin een arts een vrouw verplichtte zich te steriliseren na haar derde bevalling als ze wilde dat hij haar hielp met de bevalling. Hij vond namelijk dat zij geen kinderen meer mocht krijgen omdat ze te weinig te besteden had. Het handelen van de arts werd goedgekeurd door de Supreme Court, wat er bij Nijboer niet in ging. Zij stelde dat dit duidelijk een geval was van discriminatie, maar die mening werd helaas niet gedeeld. Dit geval is Nijboer altijd bijgebleven.
“Geen droge regeltjes, maar piloten die klagen dat ze niet zomaar om een windmolenpark heen kunnen vliegen.”
Piloten klagen over een windmolenpark
Na haar studie kwam Nijboer bij de gemeente Amsterdam terecht, waar zij als ambtenaar bezwaar- en beroepschriften behandelde. Ondanks dat Nijboer het bestuursrecht tijdens haar studie nogal droog vond, bleek de praktijk heel interessant en liet zij dit rechtsgebied na haar eerste baan niet meer los. Nijboer begon haar carrière als advocaat bij Van Den Biesen Advocaten, hier leerde zij alles over de ruimtelijke ordening en het milieurecht. Later kwam zij bij Ekelmans & Meijer Advocaten terecht, waar ze lange tijd partner is geweest op het gebied van het omgevingsrecht. Al snel ontdekte zij dat het bestuursrecht in de praktijk allesbehalve saai was. “Geen droge regeltjes, maar piloten die klagen dat ze niet zomaar om een windmolenpark heen kunnen vliegen.” Daarnaast kan zij ook de kennis, opgedaan bij de gemeente en later ook bij de rijksoverheid, nog altijd gebruiken in haar huidige werk. Nijboer vertelt dat het soms best lastig is dat een procedure soms traag verloopt. Door haar ervaring met overheidsinstanties weet zij dat dat geen onwil is maar vooral te maken heeft met interne procedures die doorlopen moeten worden. Wanneer het voor partijen lastig wordt, ga ik met ze in gesprek, probeer in te zien wat hun werkwijze is geweest en kijk wat een passende oplossing is voor de situatie. Wederzijds begrip is daarom erg belangrijk.”
City Deal
Twee en een half jaar geleden werd zij gevraagd de sectie omgevingsrecht bij Kennedy Van der Laan uit te bouwen. Een lastige keuze vond Nijboer, om achter te laten wat zij zelf had opgebouwd. Inmiddels is Nijboer volledig op haar plek bij KVDL, waar ze zich eveneens bezighoudt met “Smart City”, een onderwerp dat ondersteund wordt de IT en privacy- sectie.
“Kan iedereen dat zomaar overal neerzetten? Is daar geen regelgeving voor?”
Nijboer buigt zich regelmatig over kwesties die gaan over zelfrijdende vuilnisbakken in woonwijken en slimme lantaarnpalen of billboards langs de weg. “Kan iedereen dat zomaar overal neerzetten? Is daar geen regelgeving voor?” Ze beoordeelt of gemeentes zelf iets aan deze kwesties kunnen doen en of hiervoor toepasselijke en toereikende wetgeving bestaat. Om gemeentes tegemoet te komen heeft Nijboer onlangs een modelverordening opgesteld, die gebruikt kan worden om smart city- toepassingen te reguleren. In de recentelijk gesloten ‘City deal’ met het Ministerie van Binnenlandse Zaken wordt onder meer deze verordening getest in de praktijk. Als omgevingsrechtspecialist voelde zij zich geroepen te adviseren over het omgevingsrecht. Dus schreef zij het boek “Omgevingswet in de Prakrijk” over de nieuwe Omgevingswet die in juli 2022 in werking treedt . Dit boek is bedoeld voor bedrijven, zodat voornamelijk voor hen duidelijk wordt wat het verschil is met de oude wet en wat er precies zal veranderen in de praktijk.
In de meewerkstand
Het leukste aan haar werk vind Nijboer dat ze iets voor elkaar kan krijgen. “Meestal zit ik in de meewerkstand, niet zozeer in de procedeerstand. Dat levert uiteindelijk vaak het beste resultaat op voor de cliënt.” Nijboer is een echte jurist die praktisch is ingesteld. Haar motto is dan ook: “als je iets wil en je moet daar iets voor doen, dan doe je dat.” Ondanks dat Nijboer al veel heeft bereikt, blijft haar doel het verder uitbreiden van de sectie omgevingsrecht. Aan studenten wil zij meegeven dat ze best eens mogen “slacken”. Het wordt je niet afgerekend als je een afslag neemt die misschien niet in de lijn der verwachtingen ligt. Het is niet raar dat je eerst een paar dingen bekijkt en vervolgens iets anders gaat doen.
