Juriaan de Vries is inmiddels ruim twaalf jaar werkzaam bij het strafrechtkantoor Ficq & Partners Advocaten. Zijn fascinatie voor het strafrecht en het controleren van overheidsoptreden begon tijdens zijn middelbare schoolcarrière. Zijn gevoel voor het streven naar rechtvaardigheid voor de ‘underdog’ werd steeds groter. Inmiddels heeft De Vries meerdere verdachten bijgestaan in verschillende zaken. Een van de meest spraakmakende zaken waarin De Vries een verdachte bijstond is het Marengo-proces. Na ruim vijf jaar kwam op 27 februari 2024 de uitspraak van de rechtbank. De Vries vertelt over de start van zijn carrière, zijn kijk op het huidige strafprocesrecht en zijn rol als advocaat in het Marengo-proces.
Van passie tot missie
De Vries was vroeger vaak te vinden in de rechtbank, waar hij op jonge leeftijd al meerdere strafzaken bijwoonde. Zijn passie voor het strafrecht en zijn voorkeur voor een advocatenkantoor waren al gauw duidelijk. Hij begon zijn carrière bij Ficq & Partners en is na ruim twaalf jaar nog steeds te vinden op het kantoor gelegen te Amsterdam. De Vries vindt het erg belangrijk maatschappelijk betrokken te zijn. ‘Opkomen voor de underdog vond ik altijd al erg leuk en interessant. Je komt op voor iemand die door iedereen wordt uitgekotst’, aldus De Vries. Hij spreekt over het belang van een eerlijk proces en dat de verdachte behoort te weten wat zijn rechten zijn. ‘Op het moment dat de overheid jou wil berechten voor een strafbaar feit vind ik het ontzettend belangrijk dat je volledig op de hoogte bent van jouw rechten. Het interesseert mij dan niet voor welk misdrijf jij terechtstaat, ik vind het juíst belangrijk om mijn rol hierin te vertolken.’
‘Er zijn talloze onderwerpen die anders zouden moeten. Daar kunnen we nog dagen over praten’
De Vries vertelt over lacunes en onjuistheden in het strafproces. Er is volgens De Vries momenteel een forse inequality of approach: er is namelijk nog steeds een gigantisch verschil in de manier van benadering en toon van aanspreken tussen het Openbaar Ministerie (OM) en de verdediging. Dit is een van de onderwerpen waar verandering in moet komen volgens De Vries. Hier blijft het volgens hem niet bij. ‘Er zijn talloze onderwerpen die anders zouden moeten. Daar kunnen we nog dagen over praten.’ Bovendien vindt hij dat het OM en het opsporingsapparaat kritischer bejegend moeten worden.
Een langdurig proces
Eind 2018 werd De Vries gevraagd rechtsbijstand te verlenen in een van Nederlands grootste liquidatiezaken ooit, het Marengo-proces. De zaak duurde uiteindelijk bijzonder lang en het werd een onaangenaam proces volgens De Vries. ‘Ik zie ons nog zo in die kamer zitten tijdens de voorgeleiding, het was in het noodgebouw van de rechtbank. Toen begon het hele circus’. Bijzonder was dat de officier bij de voorgeleiding zat, iets wat zelden voorkomt. ‘Je kon meteen merken dat er voor het OM veel op het spel stond’, aldus De Vries.
‘Dit is hét voorbeeld dat het OM met de vingers naar ons wijst als mogelijke verspreiders van informatie, terwijl het bij hen op dat moment uit het plafond druipt’
Gaandeweg het Marengo-proces waren er een aantal moeilijkheden. In 2019 deed het kantoor van De Vries aangifte tegen het OM voor ‘schending van het ambtsgeheim’. Verklaringen van de kroongetuige waar de verdediging destijds niet over beschikte, werden namelijk gepubliceerd in het Parool. Eerder werd echter gesuggereerd dat de verdediging juist stukken had gelekt. ‘Dit is hét voorbeeld dat het OM met de vingers naar ons wijst als mogelijke verspreiders van informatie, terwijl het juist bij hen op dat moment uit het plafond druipt.’ Bovendien heeft het OM in de jacht op de hoofdverdachte advocaten achtervolgd naar Dubai. ‘Maar dit is Nederland. Dit is toch niet het niveau waarop we willen opereren?’ Volgens De Vries toont het achtervolgen van advocaten aan dat het OM lak heeft aan de rechtsstatelijke verhoudingen. ‘Als er daar in Dubai iets zou zijn gebeurd, waren mijn collega’s gewoon collateral damage geweest’, aldus De Vries.
De uitspraak
Het langdurige proces kwam met het vonnis van de rechtbank, voorlopig, ten einde. Over het algemeen is het proces volgens De Vries gegaan zoals hij had gedacht. De inhoud van het vonnis van de rechtbank schoot echter tekort. ‘Advocaten zijn echt wel gewend te verliezen, althans geconfronteerd te worden met oordelen die niet volledig zijn zoals ze hopen, maar dit vonnis is in mijn optiek wel heel slecht gemotiveerd.’ Hij had namelijk op een aantal punten inhoudelijk verweer gevoerd waar in het vonnis volgens hem nauwelijks op werd gerespondeerd.
Volgens De Vries is het strafrecht een harde en heftige wereld. ‘Voor dit vak is het heel belangrijk dat je een goed moreel ontwikkeld kompas hebt.’ De Vries benadrukt dat je het ver zou kunnen schoppen wanneer je goed luistert naar je gevoel en naar hoe je wil zijn als advocaat. ‘Het gevoel dat je over bepaalde dingen hebt, is ontzettend belangrijk.’ Dit is dan ook een tip die hij wil meegeven aan studenten die overwegen om zich later in het strafrecht te bekwamen. Bovendien wijst De Vries op de veelvoorkomende misvatting dat de grootste zaken het leukst zijn. ‘Die langslepende zaken lijken misschien vanaf de buitenkant heel leuk, maar daar moet je erg gedisciplineerd voor zijn. De kleine ad hoc zaken zijn vaak heel erg leuk.’
