Jantina Hiemstra groeide op in het noorden van het land, studeerde in Groningen, maar wist daarna meteen dat ze naar de hoofdstad zou vertrekken. Als ijverige rechtenstudent maakte ze een wetenschappelijke omweg door te promoveren op het productaansprakelijkheidsrecht, waarna zij uiteindelijk in de advocatuur belandde. Hiemstra kwam terecht bij Hausfeld Advocaten, een leider op het gebied van het internationale schadevergoedingsrecht, waar ze haar roeping vond in de massaschadepraktijk. Op een regenachtige ochtend spreek ik Hiemstra op haar kantoor aan de Keizersgracht. Enthousiast vertelt ze mij alles over de inhoud van haar proefschrift, welke ze meer kon gebruiken in de praktijk dan verwacht, haar weg naar de advocatuur en de komst van de WAMCA, die veel veranderde.
Wikken en wegen
Hiemstra was zoals velen eigenlijk helemaal niet zo zeker van haar keuze voor de studie rechten. De eerste twee jaar van haar studententijd in Groningen heeft ze dan ook vooral genoten. Pas toen ze lid werd van een pleitvereniging, ontdekte ze hoe leuk het recht kon zijn. Zij had nog geen idee wat ze wilde gaan doen na haar bachelor, maar wel dat ze op zoek was naar meer uitdaging en diepgang. Daarom is zij een onderzoeksmaster met privaatrechtelijke vakken gaan volgen. Tijdens haar master werd haar interesse voor het aansprakelijkheidsrecht gewekt. In de hoop erachter te komen wat ze na haar studie wilde doen, ging ze stage lopen bij twee grote advocatenkantoren: één in de VS en één in Nederland. Die stages verschilden nogal van elkaar en hebben Hiemstra haar blik op de advocatuur veranderd. “In de VS is de advocatuur harder en killer dan in Nederland. In Nederland werken advocaten ook hard, maar de sfeer is anders, collegialer.”
Pitstop als promovenda
Ondanks dat Hiemstra zeer enthousiast was over haar stages, wist ze nog niet zeker bij wat voor kantoor ze wilde gaan werken. Daarom besloot ze om te gaan promoveren, wat goed aansloot op haar onderzoeksmaster. Hiemstra promoveerde op de aansprakelijkheid voor ongeschikte medische hulpzaken, volgens haar een leuke mix van contracten-, aansprakelijkheids- en Europees recht. Omdat ze na haar promotie niet verder wilde in de wetenschap, maar het onderwerp van haar proefschrift wel enorm interessant vond, besloot ze te solliciteren bij Zippro Meijer in Amsterdam. Het advocatenkantoor, inmiddels onderdeel van het internationale advocatenkantoor Hausfeld, voert hoofdzakelijk een praktijk gericht op massaschade en collectieve acties. Die niche sprak haar erg aan. Ze wilde namelijk graag meewerken aan invloedrijke zaken die bijdragen aan de rechtsontwikkeling, maar wilde niet alleen voor grote bedrijven opkomen omdat ze bang was daar niet genoeg voldoening uit te halen. Het voeren van een dergelijke praktijk was bovendien destijds vrij uniek.
De WAMCA en klimaatverandering
Hoewel inmiddels steeds meer collectieve acties worden ingesteld, kon voor de komst van de Wet Afwikkeling Massaschade in Collectieve Actie (WAMCA) in dergelijke zaken nog geen schadevergoeding worden gevorderd. De WAMCA heeft volgens Hiemstra de markt echt doen exploderen en ze verwacht daarom dat haar praktijk de komende jaren nog veel meer zal groeien. Hiemstra vermoedt dat de WAMCA tot veel interessante uitspraken zal leiden, onder andere op het gebied van klimaatverandering.
“Hoe zullen die bedrijven hierop reageren?”
Volgens haar laten de uitspraken van Urgenda en Shell al een bijzondere ontwikkeling zien ten aanzien van de rol van het privaatrecht bij klimaatverandering, maar zijn er ook veel vragen voor de toekomst. “Kun je er voor zorgen dat Nederlanders die concreet nadeel zullen ondervinden van klimaatverandering worden gecompenseerd door bedrijven die hier bovenmatig aan bijdragen?” Een lastige vraag volgens Hiemstra: “Hoe zullen die bedrijven hierop reageren? Zullen de grote vervuilers vertrekken uit Nederland en zal dat het ‘privaatrechtelijke activisme’ van rechters weer afremmen?” Zij stelt dat het risico voor bedrijven om te worden aangeklaagd door niet één, maar miljoenen mensen, hoe dan ook een prikkel zal vormen om zich te houden aan regelgeving omtrent bijvoorbeeld duurzaamheid.
Opkomen voor het vrouwencollectief
Een belangrijke zaak waaraan Hiemstra op dit moment werkt, is de collectieve actie tegen de Amerikaanse fabrikant Allergan. Allergan produceert borstimplantaten die op den duur lymfeklierkanker kunnen veroorzaken. In die zaak is het door de WAMCA mogelijk voor vrouwenrechtenorganisatie Bureau Clara Wichmann om namens alle vrouwen die als gevolg van die implantaten schade lijden, een vergoeding te vorderen. “Dat is niet alleen ontzettend goed nieuws voor gedupeerden die soms niet genoeg financiële middelen hebben om individueel te procederen tegen een producent, het is ook razend interessant voor een advocaat.” Door schadevergoeding te vorderen namens een hele grote groep gedupeerden, wordt er een gelijkwaardige(re) procespositie gecreëerd. Dit geeft Hiemstra veel voldoening. “Dat in een dergelijke procedure ook veel nieuwe en ingewikkelde rechtsvragen voorliggen, maakt het ontzettend leuk om aan te werken.”
Niet te zwaar aan tillen
De voldoening die Hiemstra uit haar werk haalt in combinatie met de interessante procedures, is voor Hiemstra het beste uit twee werelden. “Zo zie je maar dat een klein, destijds voor mij niet heel bekend kantoor, een hele goede match kan zijn.” Iets wat Hiemstra aan studenten wil meegeven is dat ze niet té zwaar moeten tillen aan het maken van een (eerste) keuze na de studie. “Probeer stage te lopen bij zowel een klein als groot kantoor en bedenk waar je enthousiast van wordt. Aan het einde van je studie kan het voelen alsof de keuze die je moet maken het gehele verloop van je carrière zal bepalen, maar dat is overtrokken.” Hiemstra benadrukt dat de eerste baan na je studie niet voor altijd is. “Als je gemotiveerd bent en een goed verhaal hebt, kun je altijd weer iets anders gaan doen.”
