Met meer dan 35 jaar ervaring in de advocatuur heeft Jacqueline Schaap ingrijpende maatschappelijke en juridische ontwikkelingen van dichtbij meegemaakt. Geïnspireerd door een boek over het leven van een advocate begon haar interesse in het recht en de advocatuur al op de lagere school. Zij heeft vanaf jongs af aan de sterke neiging op te komen en het woord te voeren voor anderen, deze is nooit verdwenen. Als partner bij het kantoor Visser Schaap & Kreijger heeft zij in spraakmakende zaken de strijd in de rechtszaal gevoerd. In dit interview vertelt Schaap onder andere over de grote veranderingen in de maatschappij en het recht en haar bijzondere positie als deken van de Amsterdamse Orde van Advocaten.
In de kinderschoenen
‘Toen ik begon met studeren, bestond het mediarecht nog niet echt en er waren weinig mensen werkzaam hierin’, vertelt Schaap. Na haar studie aan de Universiteit van Amsterdam en een eerste baan als merken- en modellengemachtigde kreeg zij de kans als advocaat-stagiair aan de slag te gaan bij het advocatenkantoor Boekel de Nerée. Door de vrijheid die zij kreeg van haar strenge, doch rechtvaardige patroon zag zij de mogelijkheid een eigen praktijk op te bouwen. Haar liefde voor het vakgebied en het procederen groeide. Het leerstuk van de vrijheid van meningsuiting wekte haar interesse.
‘Soms denk je ook God zegene de greep, maar de ervaring leert en vaak kan je ook terugvallen op je gezond verstand’
Het begin van haar carrière als advocaat ging gepaard met de start van een voortdurende en snelle ontwikkeling van rechtsgebieden als het intellectuele eigendomsrecht en mediarecht. ‘De media is met de komst van het internet veel groter en belangrijker geworden in de maatschappij en het heeft een heel nieuw veld van vragen met zich meebracht’, weergeeft Jacqueline Schaap. Zij vervolgt: ‘Niet alles is al in steen gebeiteld en dat maakt het leuk.’ Het recht en de advocatuur ontwikkelen mee met de maatschappij, waardoor na verloop van tijd nieuwe regels ontstaan. ‘In de tussentijd is het aan de advocaat snel nieuwe oplossingen te vinden.’, aldus Schaap. Gelet op het spoedeisende aspect van haar werk en de hoeveelheid aan kort gedingen, is het zaak om snel na te denken, te beslissen en te reageren. ‘Dit heeft mij altijd aangetrokken. Soms denk je ook God zegene de greep, maar de ervaring leert dat je vaak ook kan terugvallen op je gezond verstand.’
Van Talpa tot Thierry
In haar carrière heeft Schaap meerdere zaken op haar naam staan met de bijbehorende media-aandacht. Haar tweede rechtszaak was een kort geding voor een aflevering van het programma van Peter R. de Vries, waarna zij twintig jaar lang hem heeft bijgestaan. Haar verdere werk bij advocatenkantoren Klos, Morel, Vos & Schaap en Visser Schaap & Kreijger is eveneens niet onopgemerkt gebleven. Zo is Schaap op juridisch vlak nog steeds van grote betekenis voor Talpa, wat toentertijd Endemol heette. Zij vertelt over een baanbrekende zaak waarin Facebook voor het eerst werd veroordeeld om misleidende advertenties over John de Mol te stoppen. Een andere rechtszaak die haar goed is bijgebleven, betrof een zaak tegen Thierry Baudet omtrent het plaatsen van tweets over de Holocaust. ‘Dit was een van de meest indrukwekkende zaken die ik heb gedaan. De tweets raakten de nabestaanden echt persoonlijk en dit had een aanzienlijke invloed op hen.’
‘Als advocaat vind ik het niet erg, je staat voor het belang van de cliënt en niet voor jezelf’
Het verschijnen in de media heeft haar nooit afgeschrikt in haar werk. ‘Als advocaat vind ik het niet erg, je staat voor het belang van de cliënt en niet voor jezelf. Het is onderdeel van je werk.’ Schaap heeft wel de bewuste keuze gemaakt om niet aan te schuiven bij talkshows. ‘Je cliënt is daar uiteindelijk niet bij gebaat.’ Volgens Schaap is het geven van telefonisch commentaar in sommige gevallen een geschikt instrument om het geluid van de cliënten te laten doorschemeren.
Agressiever en assertiever
Schaap is sinds anderhalf jaar deken van de Amsterdamse Orde van Advocaten en vervult deze rol samen met Barbara Rumora-Scheltema. Voor het eerst in Nederland is er sprake van een duo-dekenaat. ‘Wij wilden het alleen samen doen, omdat de functie te zwaar is voor één persoon en we nu samen kunnen sparren en overleggen.’ Schaap benoemt dat de zaken in Amsterdam heftiger en zwaarder zijn geworden. ‘Veel zaken komen in de pers en wanneer iets gebeurt, gebeurt het bijna altijd in Amsterdam’, aldus Schaap.
‘Je hebt altijd de pet van deken op en dat is snel schakelen’
Het takenpakket van de deken is veelzijdig van aard. In Amsterdam zijn ongeveer 6700 advocaten werkzaam. Het dekenaat is onder andere verantwoordelijk voor het toezicht houden op de advocaten uit dit arrondissement. Naast klachtbehandeling is het dekenaat er als vertrouwenspersoon en adviesorgaan voor de advocaten. Binnen de onderlinge taakverdeling is Schaap verantwoordelijk voor de strafrechtelijke kwesties, gezien haar tuchtrechtelijke achtergrond bij het Hof van Discipline. Over haar gelijktijdige baan als advocaat en deken vertelt zij: ‘Je hebt altijd de pet van deken op en dat is snel schakelen. Hoewel je als advocaat ook veel dingen op een dag moet doen en snel moet schakelen, is dit als deken intenser.’ Schaap stelt dat het interessant is naast de praktijk op een andere manier met het vak bezig te zijn en daaraan bij te dragen. Tot slot wil zij aan studenten graag meegeven: ‘Je moet dicht bij jezelf blijven en doen wat goed voelt, dat werkt uiteindelijk het beste’.
