In april 2021 begonnen masterstudenten Joost Jansen en Gabriel Poltorak met het vak Justice Entrepreneurship gegeven door The Amsterdam Law Hub aan de UvA. Hier ontstond het idee om een crowdfundingplatform te starten waar burgers en organisaties geld kunnen ophalen en zodoende hun weg naar de rechter kunnen bekostigen. Het platform LegalCrowd werd geboren. Inmiddels zijn Jansen en Poltorak een Legal Startup Event Award rijker en waren zij als een van de finalisten in de running voor De Innovatiefste student van Nederland. Wat bracht hen tot dit idee en hoe bevalt maatschappelijk ondernemen?
Toegankelijk voor iedereen?
Jansen voelde zich tot de studie rechten aangetrokken vanwege het maatschappelijke element: “Ik sloeg vaak de krant open en had daardoor al vroeg een idee van wat het recht was en wilde daar graag iets mee doen.” Poltorak neigde juist naar economische studies, maar koos uiteindelijk toch voor rechten in Amsterdam. “Ik vond taal leuk en het maatschappelijke sprak me aan. Eigenlijk krijg je in elke discipline die je later tegenkomt met het recht te maken.” Beiden voegen eraan toe dat ze stiekem ook nog niet zo goed wisten wat ze nou wilden doen. Waar zij tijdens de bachelor een sterke voorkeur hadden voor privaatrecht, konden zij ook de publiekrechtelijke vakken waarderen. Dit zorgde bij hen voor een brede algemene kennis die een tunnelvisie voorkomt. “Eigenlijk ben ik generalist, in alle vakken die ik deed kon ik uiteindelijk wel iets vinden wat ik leuk en interessant vond”, aldus Jansen.
“Hierdoor wordt iemand de toegang tot het recht praktisch ontzegd.”
Poltorak en Jansen hebben deze brede interesse in de praktijk kunnen toepassen door hun werkzaamheden bij verschillende rechtswinkels. Hier stuitten zij echter ook op een minder positief gedeelte van het Nederlandse rechtssysteem, namelijk het hoogdrempelige aspect ervan. “Ik heb best wel vaak gezien dat mensen met een goede zaak komen, maar wegens de hoge kosten geen procedure kunnen starten”, vertelt Poltorak. Ondanks dat de overheid financiële rechtshulp biedt, dient er ook een eigen bijdrage betaald te worden, wat men soms niet kan. “Hierdoor wordt iemand de toegang tot het recht praktisch ontzegd.” Onder andere door in aanraking te komen met onrechtvaardigheid is het idee van LegalCrowd ontstaan.
Maatschappelijke Entrepreneurs
Bij het vak Justice Entrepreneurship moeten studenten een maatschappelijk probleem onderzoeken en hier een juridische oplossing voor ontwikkelen. Het maatschappelijke aspect triggerde hen om dit vak te kiezen. “We kregen vanuit allerlei verschillende disciplines workshops en colleges aangeboden, zo ook van een voormalig hoogleraar van Colombia Law.” Gaandeweg begon het idee bij Poltorak te spelen om via een crowdfundingplatform de toegang tot het recht laagdrempeliger te maken. Jansen deelde deze visie en zodoende werd LegalCrowd geboren. Via dit onafhankelijke en objectieve platform kunnen burgers op een laagdrempelige manier geld doneren aan partijen die voornemens zijn een juridische procedure te starten. “Mensen kunnen zo direct bijdragen aan juridische procedures die hen nauw aan het hart liggen. Je democratiseert eigenlijk de toegang tot het recht.”
“Om effectief gedrag te veranderen en je doel te bereiken, is er vaak toch echt een vonnis van de rechter nodig.”
Na vele interviews en onderzoeken kwamen zij erachter dat niet alleen individuen maar ook ngo’s last hebben van financiële drempels. “Maatschappelijke ngo’s weten vaak wel hoe ze de media moeten bereiken en campagne moeten voeren. Alleen om effectief gedrag te veranderen en je doel te bereiken, is er vaak toch echt een vonnis van de rechter nodig.” Jansen vervolgt dat ze op een gegeven moment tot de conclusie kwamen dat LegalCrowd juist die organisaties in eerste instantie het beste kan helpen. Poltorak vult aan: “Het past ook in de tijdsgeest, als je de krant openslaat zie je problemen op vlakken als klimaatverandering, sociale ongelijkheid en privacy”. Media-aandacht en publieke opinie zal volgens de jongens niet afdoen aan het objectieve karakter van LegalCrowd. “Je zorgt er enkel voor dat een procedure gevoerd kan worden, maar het uiteindelijke oordeel blijft natuurlijk aan de rechter.”
Tijd voor risico’s
Tot op heden heeft het startup proces de jongens een hoop geleerd en gebracht. Vanuit de UvA krijgen de jongens, naast een kleine financiële impuls, gedurende een jaar persoonlijke ondersteuning. Ook buiten de universiteit trekt het platform aandacht. Zo heeft het onder andere het Legal Startup Event gewonnen en mochten Poltorak en Jansen zich bijna de innovatiefste studenten van Nederland noemen. “Tijdens zulke evenementen moet je pitchen voor een paar honderd man en werden we onder andere gejureerd door de directeur van Stichting Urgenda. Daar leer je enorm van.”
“We zijn nog best jong, de advocatuur in kan op een later moment ook wel.”
In hoeverre LegalCrowd verandering aanbrengt in hun toekomstplannen, kunnen Poltorak en Jansen nog niet zeggen. Ze hebben in ieder geval besloten zich nu volledig te focussen op de ontwikkeling van het platform. “We hebben zo’n gave kans gekregen, dan willen we het ook tot een succes maken. We zijn nog best jong, de advocatuur in kan op een later moment ook wel.” Jansen vult aan: “De timing voor LegalCrowd is nu goed en maatschappelijk relevant, dit is juist het moment om een risico nemen”. Deze mindset komt al snel van pas aangezien binnenkort de eerste zaak online komt, waarover de jongens helaas nog weinig kunnen zeggen. Wel willen ze als studenten en ondernemers meegeven dat je verder moet kijken dan de gebaande paden die uit een studierichting volgen. “Je hebt als rechtenstudent een heel brede kennis, onderschat dit niet. Je kunt deze kennis voor meer gebruiken dan je denkt, ook voor zaken met een onderliggend doel waar je gepassioneerd voor bent.”
