Vorige week startte de rechtszaak tegen de twee personen die worden verdacht van betrokkenheid bij de moordaanslag op Peter R. de Vries. Iets meer dan een maand geleden werd nadrukkelijk stilgestaan bij het overlijden van De Vries tijdens een zittingsdag van een van de grootste liquidatieprocessen ooit: het Marengo-proces. De rechter startte met een steunbetuiging voor kroongetuige Nabil B., die na zijn broer Redouan B. en advocaat Derk Wiersum zijn derde verlies sinds de start van het proces te verwerken kreeg. Peter R. de Vries was werkzaam als vertrouwenspersoon van de kroongetuige.
Geen wapen gezien
Tot op heden vindt er geen inhoudelijke behandeling van de zaak plaats. De rechtszaak is een zogenaamde pro-formazitting, waarbij onder andere de stand van zaken van het onderzoek en eventuele onderzoekswensen van de advocaten van de twee verdachten worden behandeld. De banden tussen het Marengo-proces en de liquidatie zijn niet rechterlijk vastgesteld. Desondanks wijst een aantal feiten op overlap. De vermeende schutter, Delano G., wiens DNA is aangetroffen op het moordwapen, is een neef van een veroordeelde man die volgens het OM tot de organisatie van Ridouan T. behoort. Het is goed denkbaar dat De Vries vanwege zijn betrokkenheid bij het Marengo-proces om het leven is gebracht, gezien de twee eerdere liquidaties rondom de kroongetuige. Delano G. beriep zich tijdens de zitting op zijn zwijgrecht. De andere verdachte, Kamil E., die beschuldigd wordt van het besturen van de vluchtauto, spreekt zich wel uit: “Ik heb niemand dood gemaakt. Ik weet niets van moord en ik heb geen wapen gezien’. Opvallend is dat Delano G., in tegenstelling tot zijn medeverdachte, geen actieve proceshouding aanneemt. Hij zit tijdens de zitting onderuitgezakt met zijn armen over elkaar en kijkt regelmatig op zijn horloge.
Tegenover het OM
Waar de liquidatie van Derk Wiersum voelde als een aanslag op de advocatuur, is de moord op een van de belangrijkste misdaadjournalisten van Nederland een zware klap voor de journalistiek. De Vries was met betrekking tot het Marengo-proces echter niet werkzaam als misdaadjournalist. Hij was werkzaam bij advocatenkantoor Schouten Legal als vertrouwenspersoon, adviseur en woordvoerder van kroongetuige Nabil B. De bevoegdheden van De Vries als vertrouwenspersoon waren bijzonder, gezien het ontbreken van een juridische opleiding. Hij had het recht om vertrouwelijk contact te hebben met Nabil B. en vertrouwelijke dossierstukken in te zien. De legitimiteit van zijn positie moest door de rechter worden vastgesteld, nadat het OM bezwaar maakte op grond van het ontbreken rechtsgeleerdheid van De Vries. Schouten Legal stelde dat de bevoegdheden hem toekwamen als ‘paralegal’ van het kantoor. Als er een verband kan worden aangetoond tussen de liquidatie en het Marengo-proces is De Vries de tweede persoon die in uitvoering van zijn functie als verdediging van de kroongetuige geliquideerd is.
Voorvechter van de rechtsstaat
De toenemende dreiging voor diegenen die in dienst van de rechtsstaat de zware (drugs)criminaliteit bestrijden is evident. Het verloop van het Marengo-proces gaat gebukt onder zware kritiek. Na de eerder genoemde herdenking van De Vries werd het Marengo-proces door advocaat Onno de Jong, tevens advocaat van Nabil B. en dus collega van De Vries, bestempeld als: “het meest verziekte, vergiftigde proces ooit”. Zo leidde de gebrekkige beveiliging van de familie van Nabil B. mede tot de dood van zijn onschuldige broer. Daarnaast lekte niet-geanonimiseerde appberichten van de kroongetuige uit, en gaf het OM niet één, niet twee, niet drie, maar vier keer foto’s van de kroongetuige vrij.
Of het overlijden van Peter R. de Vries deels te wijten is aan nalatigheid van het OM is moeilijk te zeggen. Ondanks zijn plek op de dodenlijst weigerde De Vries persoonsbeveiliging. De Onderzoeksraad voor de Veiligheid doet op dit moment onderzoek naar de beveiliging van de misdaadverslaggever. Wat zonder onderzoek vastgesteld kan worden, is dat het Marengo-proces een van de belangrijkste strafrechtzaken in de Nederlandse geschiedenis is. De moord op Peter R. de Vries houdt naar veel waarschijnlijkheid verband met dit proces. Wanneer dit vastgesteld zou worden, is De Vries de tweede persoon die geliquideerd als voorvechter van de rechtsstaat. Het is te hopen dat deze omstandigheden strafverzwarend zullen werken. Juist omdat dat bij de moord op Derk Wiersum niet het geval was.
