In Nederland is sinds 1984 de Wet Afbreking Zwangerschap (WAZ) van kracht. Deze wet behelst twee belangrijke grondslagen. Enerzijds de rechtsbescherming van ongeboren menselijk leven, anderzijds het recht van de vrouw op hulp bij ongewenste zwangerschap. De WAZ heeft ervoor gezorgd dat abortus in Nederland legaal, veilig en toegankelijk is voor alle vrouwen. Maar hoe zit dat met abortus aan de andere kant van de oceaan? Texas heeft in mei 2021 zogeheten AB8-wet ondertekend. Afgelopen maand is deze wet voor het eerst in opspraak geweest en zit de eerste rechtszaak in de wachtkamer. Maar wat houdt deze wet precies in? En hoe reageert de Amerikaanse overheid hierop?
Mijlpaalarrest
De eerder gewezen uitspraak Roe vs Wade is een van de meest controversiële op dit gebied. Dit mijlpaalarrest dateert uit het jaar 1973 en heeft voor een grote grondwettelijke verandering gezorgd. Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft met deze wet besloten dat, de meeste wetten die abortus verbieden of hier zware restricties aan verbinden, ongrondwettelijk zijn. Het recht op abortus is volgens het Hooggerechtshof afgeleid uit het recht op privacy. Deze wet zorgt er voor dat abortus in ieder geval mogelijk is tot en met de 24e zwangerschapsweek.
De één zijn dood is de ander zijn brood
Met het invoeren van de nieuwe AB8-wet bevestigt Texas echter haar conservatieve karakter. De wet verbiedt abortus al vanaf de zesde week. De staat onderbouwt deze grens vanuit het standpunt dat foetussen vanaf deze periode kunnen beschikken over een hartslag en hierdoor dus pijn kunnen ervaren. Vrouwen zijn vaak in de eerste zes weken nog niet op de hoogte van hun zwangerschap. Dit betekent dat de wet van grote invloed is op tenminste 85% van de abortussen in de staat. Nu lijkt deze wet haaks te staan op de uitspraak Roe vs Wade, maar Texas handhaaft deze wet niet zelf. Zij moedigt enkel aan betrokkenen bij illegale abortus civiel aan te klagen. Zwangere vrouwen blijven op de stoep achter, omdat Uber-chauffeurs aangeklaagd kunnen worden. Psychologen die tienermeisjes een helpende hand bieden, moeten dit achter gesloten deuren doen. Dit gaat zelfs zo ver dat burgers, die anderen verklikken, hiervoor een vergoeding krijgen van 10.000 dollar.
Domino-effect
Veel belangenorganisaties hebben geprobeerd de AB8-wet aan te vechten bij het gerecht. Helaas werd de wet niet verboden en moeten zij dus naar de hoogste rechter stappen. Het Hof komt tot een oordeel door middel van een absolute meerderheid van negen rechters. Nu is het zo dat zes van de negen rechters conservatief zijn en zonder morren hebben ingestemd met de AB8-wet. Door deze actie van het Hof lijkt er een domino-effect te zijn ontstaan. Steeds meer staten zijn bezig met het opstellen van een abortuswet. Veel staten voorspellen een grote toename in abortustoerisme, waarbij vrouwen naar staten afreizen waar abortus nog wel is toegestaan. Maar hoe gaat dit verder met vrouwen die niet de financiële middelen hebben om het halve land door te reizen? President Biden geeft te kennen dat de nieuwe wet “bizar en extreem” is en voor totale chaos zorgt, maar hij heeft nog geen duidelijke oplossing voor dit grondwettelijke probleem.
Zoektocht naar uitwegen
Het ziet ernaar uit dat Texas met de nieuwe AB8-wet voorlopig zijn gang kan gaan. Vrouwen moeten uitkijken met wie zij in contact komen omtrent hun abortus, want voor je het weet heb je een procedure aan je broek hangen en gaat de buurman er met een leuk zakcentje vandoor. Het passieve gedrag van het Hooggerechtshof heeft ervoor gezorgd dat de deur wagenwijd openstaat voor andere conservatieve staten om zich te buigen over een nieuwe abortuswet. Als het aan President Biden ligt, zal er alles aan gedaan worden om de wet illegaal te verklaren en de grondrechten van de vrouw te beschermen, maar uitwegen zijn tot dusver niet gevonden.
