Wendela van Uchelen bekleedt op dit moment de rol van general counsel bij APG. Gekenmerkt door een bijzondere mate van nieuwsgierigheid, symboliseert haar variërende loopbaan dat je niet bang moet zijn om je vast te leggen. Door van de advocatuur over te stappen naar het bedrijfsleven, heeft Van Uchelen ondervonden hoe je als jurist een impact kan hebben op de maatschappij. Zij vertelt hoe het recht van belang is om voortgang te creëren. Het gesprek omvat een ode aan de juristen en een advies om te blijven reflecteren.
Leren discussiëren in Cambridge
Een avontuurlijke geest en een drang naar het ontdekken van de wereld horen al sinds haar studententijd bij Van Uchelen. “Ik koos voor rechten omdat ik wilde weten hoe de wereld werkte.” Sterk in contrast met de grootschalige studie rechten in Amsterdam, stond een master aan de University of Cambridge. Daar heeft Van Uchelen een nieuwe manier van studeren ervaren. “Het gesprek werd echt opgezocht en je was daar meer bezig met het aanscherpen van je mening”. Zij legt uit dat het Angelsaksische principe van de dissenting opinion zorgt voor felle debatten in de collegezaal die haar een geweldige ervaring bezorgde. “Het was een school om snel juridisch te leren denken in het Engels.” Cambridge was haar eerste stap op weg naar een internationale werksfeer. “Ik denk dat het wel een rode draad is dat ik altijd op zoek ben geweest naar buitenlandse ervaringen.”
De jurist bepaalt de richting
Op de vraag of Cambridge ook direct de brug heeft geslagen naar haar eerste baan, antwoordt Van Uchelen ontkennend: “Ik wist het eigenlijk nog totaal niet”. Uiteindelijk was het NautaDutilh waar haar carrière begon. Positief blikt zij terug: “Het was een fenomenale leerschool waar ik ook heel veel lol heb gehad”. Het liet zien hoe belangrijk het is als je echt iets wilt leren om dat met veel inzet te doen. Na zes jaar in de advocatuur besloot Van Uchelen haar behoefte om meer maatschappelijke impact te hebben, na te jagen. “Als jurist voer je vaak uit wat het bedrijfsleven wil, maar als je in een bedrijf zit kan je meedenken of je dat zelf wilt.”
“Ik woonde in een fjord en werkte tegelijkertijd aan internationale problematiek.”
De stap naar het bedrijfsleven zette zij toen zij Head of Legal werd bij BP Nederland en later Scandinavië. “Ik woonde in een fjord in Noorwegen en werkte tegelijkertijd aan internationale problematiek.” Al snel kwam zij erachter dat je in het bedrijfsleven je juridische expertise niet verliest, maar die juist kunt inzetten om de richting te bepalen waar het bedrijf heen gaat. “In de advocatuur adviseer je vaak zonder de gevolgen van je eigen adviezen bij te wonen, maar in een bedrijf heb je de jaren na je besluit te leven met de consequenties ervan.” Op de blaren zitten van je eigen samenwerkingscontract, daar leer je misschien het meest van, zegt Van Uchelen. Bij BP hield zij zich bezig met maatschappelijke vraagstukken, met duurzaamheid op nummer één. Dat vereiste een complexe combinatie van publiek- en privaatrechtelijke kennis. “Veel wisseling en intellectuele uitdaging, dat vind ik leuk en heb ik nodig.”
Je koers veranderen
Inmiddels heeft Van Uchelen verschillende hoge leidinggevende functies bekleed, zoals general counsel bij Danone, de NS en nu APG, de grootste pensioenuitvoerder van Nederland. Op de vraag wat haar telkens motiveerde om de stap naar iets nieuws te zetten antwoordt zij: “Nieuwsgierigheid, intellectuele uitdaging, afwisseling en veel buitenland. Maar ik ben me niet altijd van dat hele pallet bewust geweest”. Het wisselen van baan is een risico dat bijdraagt aan het vinden van geluk, aldus Van Uchelen. “Als je merkt dat je energie verliest op een baan of op een ander facet van je leven, dan is het belangrijk te kijken hoe je je koers kan veranderen. Dat is de weg naar geluk”.
“Het gaat erom wat je tot bloei laat komen.”
Ze legt uit dat het geen draai van 180 graden hoeft te zijn, maar een kleine aanpassing al een groot effect kan hebben op je gevoel van tevredenheid. Hoe je daarachter komt? “Dat hangt meer af van innerlijke reflectie dan van het zoeken van een baan die uiterlijk ideaal is.” Die nieuwsgierigheid zit in ieder mens, maar of je het laat slapen of wakker maakt is aan jou. “Het gaat erom wat je tot bloei laat komen”, benadrukt Van Uchelen.
Nog steeds een jurist?
Verschillende bedrijven in diverse sectoren, maar doet de jurist dan overal hetzelfde? Als het aan Van Uchelen ligt, is de keuze aan jezelf: “Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in de breedte en invloed, dus wat je doet ligt meer aan je rol dan aan de sector”. Hoewel haar dagelijkse leven leidinggevende vaardigheden vereist, gebruikt ze de juridische kennis nog elke dag. “Taal is je gereedschapskist. En als ik iets kan omschrijven wat aanlokkelijk klinkt dan kan ik beter onderhandelen.”
“Het juridische vak biedt je de kans om aan verbetering te werken. En dat vind ik prachtig.”
Van Uchelen streefde vooral naar een positie om maatschappelijke impact te kunnen hebben. “Het juridische vak biedt je de kans om aan verbetering te werken, dat vind ik prachtig.” Zij noemt de recente Shell-uitspraak om te laten zien dat het recht, vast als het is, toch een flexibel instrument kan zijn om de huidige “maatschappelijke smaak mee te laten wegen in de open normen”. Om met net zoveel enthousiasme een impact te kunnen hebben raadt Van Uchelen ons aan om niet bang te zijn je vast te leggen wanneer je een richting kiest, omdat “het pad zich aan je toont terwijl je loopt”.
