Van der Kuil wist al jong dat ze bij de marine wilde. Na haar opleiding tot officier bij de Koninklijke Marine, zette Van der Kuil zich dagelijks in voor veiligheid in en vanuit de zee. Ondanks dat Van der Kuil inmiddels niet meer bij de marine werkt, heeft zij de maritieme wereld nog lang niet achter haar gelaten. Haar kennis over de nautische wereld gebruikt Van der Kuil nu in haar werk als maritiem advocaat, waarin zij zich bezighoudt met geschillen over bijvoorbeeld schade als gevolg van aanvaringen tussen schepen op zee. In dit interview vertelt Van der Kuil ons waar haar fascinatie voor de marine ontstond en hoe zij zich staande houdt in de voornamelijk door mannen gedomineerde scheepvaart.
Portretten van zeehelden
Toen Van der Kuil als kind in fotoboeken van haar vader bladerde en plaatjes zag van de mooiste plekken uit zijn tijd bij de marine, wist ze het zeker: ik wil dit ook. In haar middelbareschooltijd bleef de belangstelling voor de marine aanhouden en na een open dag van het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) in Den Helder te hebben bezocht, waar zij de prachtigste portretten van zeehelden zag hangen, was ze verkocht. Ze besloot direct na de middelbare school een opleiding te volgen tot officier zeedienst bij de Koninklijke Marine.
War on drugs
Tijdens de officiersopleiding leerde Van der Kuil van alles. Van mechanica tot meteorologie, maar ook bedrijfskunde, psychologie en schermen. Drie jaar woonde zij op een internaat, voor de basis officiers vorming. Daarna mocht Van der Kuil zes maanden stage lopen op het stationsschip in het Caribisch gebied. Daar zag Van der Kuil voor het eerst het recht in praktijk. Ze leerde onder andere over crisisbeheersingsoperaties, en de ‘war on drugs’. Mag je achtervolgen of patrouilleren als Nederlands oorlogsschip in drugsbestrijdingsoperaties op volle zee? Dergelijke rechtsvragen intrigeerden Van der Kuil, waardoor zij besloot de afstudeerrichting Internationale Veiligheidsstudies te kiezen voor het laatste deel van haar officiersopleiding.
“Misschien wil ik ook ooit op die plek zitten!”
Zij werd uitgekozen om tijdens het laatste jaar aan de Universiteit van Utrecht enkele juridische vakken te volgen, waar ze geïnspireerd raakte door één van de professoren daar. Deze professor, tevens oud-marineofficier, leerde haar het juridisch denken en vertelde haar alles over het internationale (zee)recht. Na enige varende functies ging Van der Kuil als griffier werken bij de maritieme kamer van de rechtbank Arnhem, waar ze rechters in actie zag en dit naar eigen zeggen rázend interessant vond. “Toen kwam het gevoel bij mij, misschien wil ik ook ooit op die plek zitten! Het lijkt mij ontzettend leuk om te beslissen.”
Butsen en deuken
Van der Kuil liet het recht vanaf dat moment niet meer los. Ze besloot de opleiding tot rechter en officier van justitie te volgen en ging als onderdeel hiervan stage lopen bij advocatenkantoor Van Traa. Hier kwam Van der Kuil in de zogenaamde cascopraktijk terecht. In deze ‘butsen en deuken’ praktijk, kreeg zij te maken met hardcore maritiem recht, waar omvallende kraancontainers en schade aan en door schepen dagelijkse kost zijn. Ondanks dat Van der Kuil nog nooit van Boek 8 van het burgerlijk wetboek had gehoord en zij geen idee had wat termen als verificatievergadering en beperkingsprocedure inhielden, was Van der Kuil na een jaar wel redelijk ingeburgerd in de maritieme wereld. Een baan als rechter bij de maritieme kamer van de rechtbank Rotterdam leek haar daarom een logische volgende stap. Daar miste zij echter de dynamiek van de advocatuur, waardoor zij na een kleine twee jaar besloot het roer om te gooien en maritiem advocaat te worden.
Kruipen in een superjacht
Het werk in de maritieme praktijk noemt Van der Kuil enerzijds heel praktisch, anderzijds een complexe, juridische puzzel. Die combinatie spreekt Van der Kuil het meest aan in haar werk. “Wat is er leuker dan daadwerkelijk zien hoe een groot superjacht wordt gebouwd en daar zelf doorheen te kruipen of aan boord te gaan van een groot containerschip in de Rotterdamse haven?” Van Der Kuil heeft veel grote, internationale zaken gedaan, zelfs toen ze nog stagiaire was.
“Waarvan hij er een aantal in zee had zien drijven”
Zo was zij ook betrokken bij de aanvaring tussen de Baltic Ace en de Corvus J., waarbij de Baltic Ace binnen vijftien minuten zonk en duikers maanden erna nog spullen van de bemanning terugvonden. Een zaak waar ze nu nóg kippenvel van krijgt als ze erover praat. “Het gesprek met de kapitein van de Baltic Ace, die vertelde dat hij elf bemanningsleden was kwijt geraakt, waarvan hij er een aantal in zee had zien drijven, vergeet ik nooit.” Ondanks de impact van dergelijke aanvaringen, is de scheepvaart relatief onderbelicht bij juristen. Van der Kuil vindt dit jammer. Ze vervolgt: “als je op Eredivisie niveau een juridisch beroep wil uitoefenen, snel verantwoordelijkheid wil en in een dynamische en internationale praktijk wil werken, dan moet je niet in de fusie- en overnamepraktijk op de Zuidas gaan werken, maar in de maritieme praktijk!”
Neus gestoten?
Sinds afgelopen najaar werkt Van der Kuil als advocaat-partner bij DECK Advocaten. Voor Van der Kuil is duidelijk geen zee te hoog, want sinds oktober is zij aan het promoveren, een langgekoesterde wens die uitkomt. Een vrouwelijke maritieme advocaat is eerder uitzondering dan regel; Van der Kuil pleit er daarom voor dat meer vrouwen dit werk gaan doen. Naast nieuwsgierigheid naar technische aspecten van het vak, zijn goede sociale vaardigheden erg belangrijk. “Ik kom vaak op plekken waar je snel moet schakelen en het vertrouwen van mensen moet winnen. Dat kunnen vrouwen misschien zelfs beter dan mannen.” Voor Van der Kuil is het geen enkel probleem dat zij soms de enige vrouwelijke officier of advocaat op een schip was. “Ik ben altijd opgegroeid met het idee dat ik alles kon worden wat ik wilde. Ik was mij nooit zo bewust van mijn vrouw zijn.” Later merkte ze pas dat andere mensen niet konden wennen aan het idee van een vrouwelijke leidinggevende. Van der Kuil geeft toe zeker wel eens haar neus gestoten te hebben, maar geleerd heeft om haar vrouwtje te kunnen staan. “Geloof in je eigen vrouwelijke kracht. Het helpt niet om one of the guys te worden.
