Wanneer een grote groep gedupeerden haar recht wil halen, gaat Adriaan de Gier voor hen aan de slag. Nadat in 2008 Fortis Bank omviel waren duizenden mensen in één klap hun spaargeld kwijt. Class action expert De Gier besloot met een aantal cliënten juridische stappen te nemen en dat groeide uit tot een groep van tienduizenden mensen. Recentelijk heeft hij ook Airbnb aangepakt voor het onterecht rekenen van dubbele servicekosten. Daarnaast doet hij nog veel meer dan alleen massaclaims. Bij hem thuis in Utrecht nemen we een kijkje in de keuken.
Geen kinderdroom
Toen De Gier in de jaren ’80 begon met de studie rechten, had hij naar eigen zeggen geen flauw idee wat hij wilde doen. “Ik heb het eerste jaar nog getwijfeld en ben bijna overgestapt naar economie.” Tijdens het laatste jaar van zijn studie zegt hij zijn drive te hebben gevonden tijdens een stage bij een klein kantoor in Utrecht. “Ik vond de advocatuur leuk en ik vind dat eigenlijk tot op de dag van vandaag. Maar het was geen plan vanaf mijn kinderjaren of iets dergelijks.” Tijdens deze eerste jaren waren advocaten nog generalist. Op het kantoor waar De Gier begon, was specialisatie ook nog niet aan de orde en heeft hij in de eerste jaren van alles gedaan. “Van fusies tot strafzaken en van bestuursrecht tot omgangsregelingen, noem maar op. Pro deo en niet pro deo, dat was heel leerzaam.”
“Nog steeds redelijk breed, maar alleen zakelijk ondernemingsrecht, litigation en corporate mediation. En sinds 2008 natuurlijk ook class actions.”
Al snel kwam hij erachter dat hij een duidelijke voorkeur had voor de zakelijke praktijk en de geschillen die daarbij komen kijken. “Nog steeds redelijk breed, maar alleen voor ondernemingen; geen echtscheidingen, letselschades en strafzaken meer.” Hij ging deze richting op en heeft daarbinnen eigenlijk alles wel gedaan. “Ik ben specialist arbeidsrecht geweest, heb veel faillissementen als curator behandeld en houd me sinds 2004 hoofdzakelijk bezig met ondernemingsrecht, conflictmanagement en mediation voor zakelijke cliënten. En sinds 2008 natuurlijk ook class actions.”
Van Fortis tot Airbnb
In 2008 verkeerde de wereld van de een op de andere dag in een financiële crisis. Ook Nederlandse banken, waaronder Fortis Bank, kregen het zwaar. De Gier had cliënten met beleggingen in Fortis, die juridische stappen wilden nemen om hun geld terug te krijgen. Kort na de val hebben zij de publiciteit gezocht en Stichting FortisEffect opgericht, waar gedupeerden zich konden inschrijven. Class actions waren toentertijd iets nieuws en nog niet uitgebreid wettelijk geregeld. Vandaar dat De Gier in deze beginfase veel gedupeerden persoonlijk te woord heeft gestaan. “Ja, ik heb wel mensen huilend aan de telefoon gehad. Er wordt al snel gedacht, ach een belegger, die heeft geld zat die moet niet zeuren als die iets verliest. Maar dat is te simpel.” Het waren namelijk juist veel particulieren die in Fortis aandelen hadden belegd, “ik heb persoonlijke verhalen gehoord die heel ingrijpend waren; op aandeelhoudersvergaderingen mensen huilend achter een microfoon zien staan. Maar ook met schoenen zien gooien overigens.”
“Uiteindelijk hebben we daar meer dan 270.000 mensen mee geholpen. Dat was bijzonder, zo’n impact.”
Deze zaak heeft een nasleep van ruim twaalf jaar gehad. “Doorzettingsvermogen is wel een eis en dat is niet altijd even gemakkelijk”. De Gier beschrijft deze periode als een hectische, maar ook een interessante tijd. “Dan zit je in het buitenland in onderhandeling met zo’n 25 mannen en vrouwen uit verschillende landen tafel: advocaten, belangenbehartigers en mediators. Dat is een zeer boeiende ervaring.” Stichting FortisEffect is één van de vier partijen geweest die met Fortis (tegenwoordig ‘Ageas’) een schikking heeft gesloten van ruim 1,3 miljard euro. “Uiteindelijk hebben we daar meer dan 270.000 mensen mee geholpen. Dat was bijzonder, zo’n impact.” Sindsdien wordt De Gier bij diverse andere grootschalige misstanden betrokken. Zo adviseert hij nu bij de massaclaim van ruim 760 miljoen euro tegen Airbnb. “De exposure die daarbij komt kijken leidt ook weer tot nieuwe zaken.”
Zowel cliënt als advocaat
De Gier is in 2007 zijn eigen kantoor begonnen waar hij samen met personal assistants werkt. Wanneer hij een class action behandelt, schakelt hij voor zijn cliënten ook diverse advocaten uit zijn netwerk in. “Ik ben best een goede cliënt voor sommige kantoren.” Hij stelt zo per zaak zijn eigen team samen. Hij vertelt dat hij dit erg prettig werken vindt, maar het fysieke ‘solo karakter’ van die aanpak als nadeel ziet. Dit terwijl hij digitaal juist meer contact heeft met collega-advocaten en andere specialisten dan toen hij op een kantoor met 20 gespecialiseerde advocaten werkte. “Dan zit je als advocaat toch ook best vaak op je eigen eilandje te werken.”
“Het voordeel is natuurlijk, je kent het vak beter, althans, dat specialisme. Maar het nadeel is wel de eenzijdigheid van de blik.”
De Gier ziet de toename van rechtenstudenten die zich al aan het begin van hun carrière specialiseren, niet per definitie als iets goeds, maar wel als iets onvermijdelijks. “Het voordeel is natuurlijk, je kent het vak beter, althans, dat specialisme. Maar het nadeel is wel de eenzijdigheid van de blik.” De Gier denkt dat dit het meedenken, met de cliënt, op boardroom niveau moeilijker maakt. De huidige student raadt hij aan zo veel mogelijk te snuffelen aan verschillende rechtsgebieden door middel van stages. “De keuze die je maakt aan het begin, zul je ongetwijfeld lang leuk blijven vinden.” Wanneer je na verloop van tijd toe bent aan een switch, “dan lukt dat vast wel; mijn ervaring is dat je leven op diverse punten maakbaarder is dan je zou denken; maar het vraagt wel durf”, aldus de Gier.
