Unilever is een van de grote multinationals die zowel Nederlands als Brits is. Deze duale bedrijfsstructuur is volgens hen niet meer te doen. Ze kunnen namelijk niet snel genoeg inspelen op de marktontwikkelingen. Om dit probleem op te lossen willen ze het hoofdkantoor in ‘Rotterdoom’, zoals de Britten het noemen, opdoeken. Londen blijft dan over als enige hoofdkantoor. GroenLinks vindt dat dit wel erg gemakkelijk zou gaan, nu er in het Verenigd Koninkrijk geen dividendbelasting hoeft te worden betaald. Daarom komen zij met een initiatiefwet. Bedrijven die Nederland willen verruilen voor een land zonder dividendbelasting moeten over al hun opgebouwde winsten bij vertrek 15 procent dividendbelasting betalen. Maar, is dit voorstel haalbaar? En wat betekent dit voor de geplande verhuizing van Unilever?
Vertrekboete
De wet die nu op tafel ligt heet de ‘Spoedwet conditionele eindafrekening dividendbelasting’, maar wordt in de volksmond de vertrekboete genoemd. Tweede Kamerlid voor GroenLinks Bart Snels kwam met dit initiatief. Hij wil met deze wet een gat in de belastingontwijking dichten. Het gaat hier voornamelijk om bedrijven die Nederland verlaten vanwege de belastingen en die dus ‘vluchten’ naar een fiscaal aantrekkelijk land. Snels zegt dat door de gevolgen van de Brexit, het Verenigd Koninkrijk waarschijnlijk financiële klappen wil gaan opvangen door belastingvoordelen te geven. De verhuizing ziet hij als belastingontwijking, waar een bedrijf zoals Unilever gebruik van kan maken. In Nederland lopen we de toekomstige winstbelasting mis en in het Verenigd Koninkrijk betalen ze geen dividendbelasting.
Een rammelende kar
In het geval van Unilever, zou deze club 11 miljard euro moeten ophoesten. Niet in één keer, maar verspreid over de jaren heen. Elke keer als ze dividend uitkeren, zouden ze daarover belasting moeten betalen aan Nederland. Als het aan Unilever ligt, deugt de wet van geen kant. Deze wet zou in strijd zijn met verschillende Europese verdragen en het belastingverdrag tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Vooral dit laatste kan een flinke kink in de kabel opleveren. Nederland mag dividenden die worden uitgekeerd belasten, maar deze boete zal wel gaan over een heel groot fictief superdividend, zegt hoogleraar Jan van de Streek van de Universiteit van Amsterdam. De vertrekboete zal namelijk niet echt uitgekeerd dividend belasten, maar alle fictieve winst die Unilever bezit en die in theorie ooit aan aandeelhouders uitgekeerd gaat worden. Indien dit superdividend en deze normale dividenden niet als gelijken worden gezien, rammelt de kar aan alle kanten. De wet zou dan in strijd zijn met het verdrag tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk, zegt van der Streek.
Gevolgen voor de rest
De wet komt natuurlijk niet uit de lucht vallen, maar wordt nu wel concreet behandeld in verband met het mogelijke vertrek van Unilever. Wat alleen niet vergeten moet worden, is dat dit voor elk bedrijf gaat gelden. Eerst was het plan om dit slechts voor bedrijven te doen die een omzet hadden van 750 miljoen euro of meer, maar het is neergekomen op alle bedrijven. Iedereen die naar een land wil vertrekken zonder dividendbelasting, zoals het Verenigd Koninkrijk of Malta, moet betalen. GroenLinks wil hiermee ook het stigma doorbreken dat kleinere bedrijven ‘illegaal’ bevoordeeld worden ten opzichte van grote bedrijven.
Stemming
Ondanks deze potentiële, gigantische boete voor Unilever, is er al wel deels gestemd door de aandeelhouders. De Nederlandse aandeelhouders welteverstaan. Zij hebben er nu mee ingestemd om Unilever een Brits bedrijf te maken en Rotterdam op te doeken, allemaal in het kader van eenwording van het bedrijf. De Britse tak van Unilever gaat binnenkort naar de stembus. Voor hen zijn momenteel alle katten grijs, aangezien de wet er nog niet doorheen is. Mocht deze worden aangenomen, dan blijft Unilever gewoon waar ze is.
