Sinds zijn uitlatingen over Zwarte Piet tijdens een Black Lives Matter-demonstratie op de Dam, ligt rapper Akwasi onder vuur. Hij werd het onderwerp van gesprek bij vele talkshows op televisie. Begin september doken een aantal oude tweets van Akwasi op, waarin hij zich nog gewelddadiger uitlaat over Zwarte Piet dan tijdens de demonstratie. Niet veel later verwijderde hij zijn Twitteraccount, inclusief de beruchte tweets. Tenminste 44 mensen deden aangifte tegen Akwasi, maar het Openbaar Ministerie besloot om de zaak te seponeren. Een aantal belanghebbenden spannen nu een zogenaamde artikel 12-procedure aan bij het gerechtshof. De vraag is, kan Akwasi worden vervolgd voor zijn uitlatingen over Zwarte Piet en waar kan hij dan precies voor worden vervolgd?
Opruiing
In zijn speech tijdens de Black Lives Matter-demonstratie op de dam begin juni sprak Akwasi de woorden: “Als ik in november een Zwarte Piet zie, dan trap ik hem hoogstpersoonlijk op zijn gezicht”. Volgens het Openbaar Ministerie is de uitspraak “opruiend” en dus strafbaar. Opruiing is het aanzetten tot strafbaar gedrag en kwalificeert als een misdrijf tegen de openbare orde. Hierop staat een maximale gevangenisstraf van vijf jaren of een geldboete van maximaal 20.750 euro. Toch besloot het Openbaar Ministerie om de zaak te seponeren, nadat Akwasi afstand deed van zijn uitspraak. Ten minste tien belanghebbenden zijn nu een artikel 12-procedure gestart.
Artikel 12-procedure
Een artikel 12-procedure is een klachtenprocedure die door belanghebbenden bij het gerechtshof kan worden aangespannen, wanneer het Openbaar Ministerie niet overgaat tot vervolging. Belanghebbenden kunnen dan via de rechter afdwingen dat het Openbaar Ministerie alsnog tot vervolging overgaat. De klacht wordt door het gerechtshof bestudeerd, waarbij het hof zich door het Openbaar Ministerie laat adviseren. Daarnaast kunnen klagers voor een hoorzitting worden opgeroepen. Uiteindelijk beslist het hof of het Openbaar Ministerie wel of niet tot vervolging moet overgaan. Indien de klagers in het gelijk worden gesteld, zal Akwasi zich alsnog voor de rechter moeten verantwoorden voor zijn uitlatingen. Het hof ziet dan reden om de zaak aan een rechter voor te leggen, maar dat betekent nog niet dat de rapper ook daadwerkelijk veroordeeld zal worden. Daar zal de rechtbank in eerste instantie zich over moeten buigen.
Tweets
In 2011 en 2012 plaatste de rapper een aantal tweets waarin hij sprak over het ‘vermoorden’ van Zwarte Piet. Zo tweette hij onder andere: ‘Gaat er iemand nou nog een Zwarte Piet knallen, of moet ik het doen?’. Toen die tweets begin september weer opdoken, ontstond veel ophef, waardoor Akwasi besloot om zijn Twitteraccount offline te halen. Hij beweerde stellig dat hij zich de tweets niet meer kon herinneren en deed ook van deze uitlatingen afstand. Weer klonken er oproepen om de rapper voor zijn uitingen te vervolgen. Toch zal het moeilijk worden om de rapper op basis van de bijna tien jaar oude tweets voor de rechter te slepen.
Dat komt allereerst omdat verjaring aan de orde zou kunnen zijn. Strafbare feiten waarop een maximum van drie jaar gevangenisstraf staat, zoals bedreiging, hebben een verjaringstermijn van zes jaar. Indien de tweets van Akwasi kwalificeren als een bedreiging met enig misdrijf tegen het leven gericht, dan is verjaring dus al aan de orde. Daarnaast moet er sprake zijn van het vereiste dat er vrees kan ontstaan voor een misdrijf tegen het leven gericht van een ‘concreet en bepaald persoon’. Nu Zwarte Piet officieel niet bestaat, kan een eventuele vervolging voor bedreiging ook hierop stuklopen.
Vrijheid van meningsuiting
Indien de tweets van Akwasi kwalificeren als opruiing, dan speelt in ieder geval verjaring geen rol. De verjaringstermijn voor dit feit is immers twaalf jaar. Wel moeten in dat geval de uitlatingen van Akwasi worden beoordeeld in het licht van de gehele context, nu Akwasi deelnemer is van het maatschappelijke debat rondom Zwarte Piet. De uitingen van Akwasi kunnen worden gezien als vrijheid van meningsuiting, immers, hieronder vallen ook uitingen die worden gedaan om te choqueren. Al wordt de vrijheid van meningsuiting natuurlijk wel begrensd door aantasting van andermans grondrechten.
