De Rechtbank Den Haag heeft op maandag 25 mei 2020 uitspraak gedaan in het kort geding dat door stichting Stop5GNL is aangespannen tegen de Staat. Stop5GNL is van mening dat er onvoldoende onderzoek is gedaan naar de veiligheidsrisico’s van het 5G-netwerk. Dit terwijl er naar eigen zeggen duidelijke aanwijzingen bestaan voor ernstige gezondheidsrisico’s. De Staat baseert zich daarentegen op rapporten van het RIVM en de Gezondheidsraad, die geen bewijs geven van schadelijke effecten bij blootstelling onder de geldende limieten.
Vijfde generatie telecommunicatie
5G staat voor vijfde generatie mobiele telecommunicatie. De techniek kenmerkt zich door een grotere gegevensdoorvoer en minder vertraging in vergelijking met zijn voorganger 4G. Hierdoor garandeert 5G hoge communicatiesnelheden en zullen per vierkante kilometer een miljoen apparaten aan te sluiten zijn op het internet. Dat is honderd keer meer dan bij het 4G-netwerk. Daarnaast kunnen door middel van 5G nieuwe, innovatieve toepassingen gerealiseerd worden, zoals op het gebied van transport (zelfrijdende auto’s), slimme huishoudelijke apparaten en verregaande automatisering en robotisering van industriële productieprocessen en transport. Denk aan volautomatische containerterminals en drones die pakketjes afleveren. Ook in de gezondheidszorg kan 5G voor efficiëntie zorgen. Onder andere door middel van kunstmatige intelligentie kunnen allerlei analyses worden uitgevoerd om reacties van medicijnen op het menselijk lichaam te voorspellen. Op deze wijze wordt de ontwikkelingstijd van medicijnen korter en goedkoper.
Stop 5G Nederland
Stichting Stop5GNL is van mening dat verder onderzoek gedaan moet worden naar de gezondheidseffecten van 5G, alvorens van start te gaan met het veilen van de 5G-frequenties onder telecomproviders. De stichting haalt onderzoeken aan die blijk geven van effecten zoals kanker, DNA-schade en neurologische aandoeningen bij blootstellingen aan elektromagnetische straling. Volgens de stichting kijkt de Staat enkel naar korte termijn risico’s van mobiel bellen en specifieke tumoren, zonder zelfs daar uitsluitsel over te kunnen geven. Stop5GNL vreest dat wanneer het risico intreedt, het al te laat is. Bovendien hebben burgers niet zelf de keuze om zich bloot te stellen aan het netwerk. Een onethisch experiment, zoals advocaat Beukers van Stop5GNL het noemt.
5G stopt niet
De voorzieningenrechter heeft de argumenten van de stichting verworpen. De Staat stemt zijn beleid af op deugdelijke deskundigenrapporten van onder andere het RIVM. Deze rapporten vormen momenteel geen grond voor een verbod op 5G. Zolang de Staat zich aan de voorgeschreven blootstellingslimieten houdt, zijn er geen aanwijzingen voor schadelijke gezondheidseffecten. De voorzieningenrechter ziet zodoende geen reden om de veilingen van 5G frequenties in juni 2020 niet door te laten gaan. De Staat heeft aangegeven de blootstellingslimieten doorlopend te monitoren en consistent onderzoek te doen naar nieuwe inzichten over mogelijke schadelijke gevolgen van elektromagnetische golven, zodat wanneer dat nodig blijkt daarop gehandeld kan worden. Daarnaast heeft de Gezondheidsraad op advies van de Tweede Kamer onderzoek gedaan naar de effecten van 5G op de volksgezondheid. De raad ziet geen reden om de uitrol van de nieuwe 5G-frequentiebanden in Nederland te stoppen en schrijft in zijn advies op 2 september 2020 dat het “niet is aangetoond” en ook “niet waarschijnlijk is” dat 5G de gezondheid kan schaden. Wel concludeert de Gezondheidsraad dat er meer onderzoek nodig is.
Ruggengraat van de digitale economie en samenleving
De Europese Unie heeft zich tot doel gesteld om wereldwijd koploper te zijn als het gaat om de uitrol van 5G, met als hoofddoel om zijn concurrentiepositie op het wereldtoneel te versterken. In de Europese Telecomcode van december 2018 zijn de kaders geschetst voor lidstaten bij de uitrol van het 5G-netwerk. Iedere lidstaat heeft een eigen verantwoordelijkheid en verplichting om zijn burgers actief te beschermen tegen gezondheidsrisico’s, door zich onder andere aan de blootstellingslimieten te houden. Uiterlijk 31 december 2020 dienen de lidstaten maatregelen te hebben genomen voor de uitrol van het 5G-netwerk, tenzij dit om veiligheidsredenen wordt nagelaten. De Europese Commissie voorspelt dat 5G-netwerken zich zullen ontwikkelen tot de ruggengraat van onze steeds meer gedigitaliseerde economieën en samenlevingen. Naar verwachting zullen miljarden objecten en systemen van het netwerk gebruikmaken.
Zoals het er nu uitziet, is de uitrol van 5G binnen een jaar een feit. Een ontwikkeling die onveilig kan voelen, maar juist ook hele positieve veiligheidsaspecten met zich meebrengt, onder andere op het gebied van autoverkeer en in de gezondheidszorg. Eén ding is zeker: het 5G-netwerk belooft een breed scala aan nieuwe, innovatieve toepassingen die niet via een andere weg te behalen zijn.
