Jan Plevier is coach, trainer en mediator en richt zich op het oplossen, maar ook op het voorkomen van allerlei conflicten in arbeidsrelaties en zakelijke samenwerkingen. Hij is werkzaam in verschillende sectoren en merkt dat de vraag naar deze alternatieve vorm van geschilbeslechting steeds meer begint te groeien. Plevier vertelt ons vol enthousiasme over de ins en outs van het vak.
Plevier kwam zo ver in de selectierondes voor vlieger bij de marine, dat hij eigenlijk geen plan B had. Omdat er veel banen waren in de juridische sector koos hij, na even nagedacht te hebben over politicologie en psychologie, voor rechten. Tijdens zijn studie raakte hij ervan overtuigd dat hij advocaat wilde worden. Maar na twee jaar advocatuur ruilde hij toch zijn toga in en begon bij een vakbond. Hier begeleidde hij zowel ontslagzaken als arbeidsconflicten en was daarnaast CAO-onderhandelaar. De combinatie van het juridische en bedrijfskundige trok hem aan. ‘‘Een CAO is niet per se juridisch, maar gaat meer om macht en onderhandelen.’’ Daarom begon hij met het begeleiden van veranderingsprocessen aan de arbeidsvoorwaardelijke- en werknemerskant, zoals die zich voordoen bij reorganisaties en overnames.
Zak geld zonder gesprek
Na in die jaren honderden mensen geholpen te hebben als professional kreeg hij zelf een arbeidsconflict. Dit werd afgedaan met een zak geld, zonder echt gesprek. ‘‘Dat de voorzitter na een paar maanden belde of ik terug wilde komen, deed mij tien keer meer dan die zak geld.’’ Hij keerde niet terug, maar ontdekte wel dat er meer speelt bij conflicten dan alleen winnen of verliezen. De invoering van de wet Poortwachter en zijn eigen conflict vormden samen een inspiratiebron om iets te doen met conflictmanagement. Denk hierbij aan het aansporen van mensen om eerder met elkaar in gesprek te gaan ter voorkoming van een conflict of een ziekmelding. Tijdens de mediation opleiding leerde hij naast de juridische en bedrijfskundige vooral ook de sociaal emotionele kanten van een conflict. ‘‘De stukjes vielen op hun plek en toen wist ik wat ik wilde worden.’’
“Het is goed dat er juristen zijn, maar ze kunnen ook iets anders doen dan knokken.”
Inmiddels is Plevier actief in twee maatschappen: Interventium en De Groeifabriek. Overal waar mensen samenwerken en gedoe ontstaat, kan een mediator een begeleidende rol spelen. ‘‘Het is goed dat er juristen zijn, maar ze kunnen ook iets anders doen dan knokken.’’ Met Interventium richt hij zich vooral op het oplossen en managen van conflicten. En bij De Groeifabriek op ontwikkeling en persoonlijke groei. Hij benadrukt dat deze hand in hand gaan. ‘‘Je kunt een conflict niet oplossen als je niet ook leert.’’ Plevier vervolgt: ‘‘Het gaat om in de spiegel kijken, in plaats van blijven wijzen naar de ander. Je kunt een rechter uitspraak laten doen, maar het conflict is dan niet opgelost en dat geeft geen voldoening. Kijk maar eens naar de Rijdende Rechter. Belangrijk is dat je mensen laat inzien waar ze naartoe willen en hoe ze daar kunnen komen.’’
De vluchtige Millennial
Het is tegenwoordig niet meer vanzelfsprekend dat een werknemer 40 jaar in dienst blijft of überhaupt een vast contract heeft. Het is daarom des te belangrijker dat de cultuur in bedrijven goed is. Zo traint hij professionals om in gesprek te gaan wanneer dit lastig is, om zo duurzaam zelf conflicten te kunnen voorkomen en op te lossen. Plevier merkt dat organisaties hierin willen investeren. Persoonlijke groei en ontwikkeling is steeds belangrijker bij Millennials en organisaties willen hier ook op in spelen. Zij moeten er immers voor zorgen dat je niet vertrekt naar de buren. ‘‘Het bijdragen aan gezonde verhouding, juridisch en sociaal gezien, is in deze tijd belangrijk.’’
Bij conflictmanagement is het handig om het recht te kennen, maar het gaat uiteindelijk vooral om de sociaal emotionele kant van de zaak. Dus om mensenkennis. Toch blijft de basis van conflictoplossing altijd juridisch. Plevier haalt in dit verband voormalig Ombudsman Alex Brenninkmeijer aan, die zei: ‘‘Mediation speelt zich af in de schaduw van het recht’’. Hij legt uit dat het kunnen omgaan met en inleven in mensen een belangrijke eigenschap is om dit werk te kunnen doen. ‘‘Dat geldt ook voor advocaten. Je moet je cliënt ook een beetje opvoeden: als iemand het onmogelijke wil, moet je ook goed kunnen aangeven wat wel en niet haalbaar is. Of je moet met een gestrekt been de zaak in willen gaan.’’
“Baat het niet dan schaadt het niet.”
Er wordt door de regering al langere tijd op aangestuurd om mediation toe te passen in conflicten, voordat er een rechter of advocaat aan te pas komt. Maar, het is geen wondermiddel. Plevier vertelt dat ongeveer 20 tot 30 procent van de gevallen er toch niet uit komt. “Als het niet lukt kan je altijd nog naar een rechter.’’
Plevier benadrukt dat het even kan duren voordat je je plekje op de arbeidsmarkt gevonden hebt, maar het belangrijk is hetgeen na te streven dat je gelukkig maakt. Ook als dat niet altijd zonder slag of stoot gaat. “Soms zijn ongelukjes de beste spiegels om vooruit te komen.’’
