Jason L., beter bekend als rapper Djaga Djaga, is begin maart ‘goud gegaan’ met zijn nummer Ride or Die. Deze plaat nam hij op vanuit de gevangenis, waar hij zijn straf uitzit voor zijn coördinerende rol bij de liquidatie van ‘Appie’ Belhadj in 2016. De Nederlandse rapper zit sinds 2017 vast en is in hoger beroep veroordeeld tot 18 jaar cel. Dit weerhoudt de rapper er niet van om vanuit de gevangenis nummers uit te brengen en interviews te geven. De vraag is: mag dit eigenlijk wel en in hoeverre is dit wenselijk?
Opnemen en afmixen
De broer van de Nederlandse rapper, Oshadix, heeft in een interview met RTL-nieuws uit de doeken gedaan hoe het nummer is opgenomen. Djaga Djaga heeft vanuit de gevangenis met zijn producers gebeld en het nummer over de telefoon gerapt. Zijn producers hebben hun telefoon op luidspreker gezet en zodoende het gezongen gesprek opgenomen en afgemixt. Het interview dat de gedetineerde rapper in maart gaf met radiozender FunX kwam op gelijke wijze tot stand. Zijn broer voerde een telefoongesprek met hem en nam dat gesprek op voor de radiozender.
Rechten en vrijheden
Hoeveel vrijheden en rechten veroordeelden in Nederlandse gevangenissen hebben, hangt af van het soort inrichting waar de gevangene verblijft. Volgens de algemene bezoekregels hebben zij ten minste recht op één uur bezoek per week. Daarnaast hebben gedetineerden het recht om contact te houden met de buitenwereld door middel van brieven en telefoon. Ze mogen ten minste eenmaal per week gedurende tien minuten één of meer telefoongesprekken voeren met personen buiten de inrichting. Bajesklanten hebben geen mediaverbod, maar als ze een interview willen geven, dan moeten ze daarvoor eerst toestemming vragen aan de directeur van de instelling. Als een gedetineerde een interview zonder toestemming geeft, dan kunnen daaraan verschillende soorten sancties worden verbonden.
(On)rechtmatig
Het interview dat de rapper begin dit jaar gaf met radiozender FunX is wel degelijk onrechtmatig tot stand gekomen. Djaga Djaga had voorafgaand aan het interview geen toestemming gevraagd aan de directeur, waarvoor hij nu een sanctie opgelegd kan krijgen. Denk hierbij aan sancties als een geldboete of het weigeren, intrekken of beperken van het eerstvolgende verlof. Het opnemen van gezongen gesprekken vanuit de gevangenis is daarentegen niet verboden. Het staat de rapper dus vrij om door te gaan met het uitbrengen van muziek op deze manier. De vraag rest hoe wenselijk dit in de praktijk is.
De belangen van slachtoffers en nabestaanden
De huisregels van gevangenissen in Nederland moeten aansluiten bij het door de minister van Justitie en Veiligheid vastgestelde ‘Model huisregels penitentiaire inrichtingen’. Enerzijds heeft het Model tot doel om bij het verlenen van vrijheden aan gevangenen rekening te houden met de veiligheid van de samenleving en de belangen van slachtoffers en nabestaanden. Anderzijds wordt de gedetineerde volgens het Model aan geen andere beperkingen onderworpen, dan die welke voor het doel van de vrijheidsbeneming of in het belang van de handhaving van de orde of de veiligheid in de inrichting noodzakelijk zijn. Deze twee grenswaarden staan in het geval van de rappende Djaga Djaga haaks op elkaar. Zo bracht de rapper in 2017 op de dag van de strafeis in de liquidatiezaak het nummer Leven Lang uit. In dit nummer rapt hij de woorden “fuck de officier en de griffier”, terwijl in de bijbehorende videoclip een liquidatie wordt nagespeeld. Het spreekt voor zich dat de belangen van de nabestaanden van ‘Appie’ hiermee ernstig geschaad zijn. Wellicht is het tijd voor de minister om het Model aan te scherpen en dit soort onwenselijke situaties in de toekomst te voorkomen.
