De liquidatie van strafrecht advocaat Derk Wiersum heeft Nederland doen schokken. Een moord als deze heeft ons land nog niet eerder gezien en is een keiharde aanslag op, en ondermijning van de rechtsstaat. Want wat gebeurt er wanneer advocaten, die de grondrechten van burgers waarborgen, opeens ook doelwit zijn van de criminaliteit? Of is Nederland al langer aan te merken als narcostaat?
Wiersum was de advocaat van kroongetuige Nabil B. in het Marengo-proces tegen de voortvluchtige drugscrimineel Ridouan T. Wiersum werd vorige week in koelen bloede doodgeschoten voor zijn huis in Amsterdam. Al eerder werd duidelijk dat Nederland eigenlijk niet goed is opgewassen tegen deze criminelen: kort nadat justitie vorig jaar maart bekendmaakte dat B. zou optreden als kroongetuige, werd zijn broer geliquideerd.
Met de aanslag op Wiersum werd in een klap de kwetsbaarheid van de advocatuur, maar ook de rechtstaat blootgelegd. Advocaten staan tussen het Openbaar Ministerie en de strafrechters in. Zij fungeren als beschermheren van de verdachte, de burger. Dit is een van de belangrijkste pijlers van ons rechtssysteem. Zij vervullen die rol, waardoor grondrechten in ons land worden gewaarborgd. En van die mensen blijf je af. Toch werd die gedachte afgelopen woensdag ondermijnd en stortte daarmee als een kaartenhuis in elkaar. Een kromme aantasting van de eigen bescherming van verdachten en criminelen.
Onmacht
We weten al langer dat drugscriminaliteit in Nederland een groot probleem is, maar deze gebeurtenis liet een ander, donker licht schijnen op de Algemene Politieke Beschouwingen de dag erna. Het kabinet kon niet anders dan onmacht concluderen. Rutte: ‘‘Ja, wij zijn het gezag. Maar het wordt ons niet makkelijk gemaakt. De strijd die wij leveren is uiterst complex.” Ook de Gemeente Amsterdam, de stad die wordt aangemerkt als het centrum van de cocaïnehandel, geeft toe geen grip te hebben op de situatie.
Ondanks eerdere bedreigingen werd Wiersum niet beschermd. Hij stelde al eerder aan de kaak dat er betere bescherming moest komen voor betrokkenen van de zaak. Zeker als het gaat om kroongetuigen, die zo belangrijk blijken voor het oplossen van complexe zaken binnen het strafrecht. Maar een moordaanslag op een advocaat werd niet voor mogelijk gehouden. Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid liet kort na de gebeurtenis weten dat de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) een team gaat leiden dat zich gaat richten op de beveiliging van advocaten, officieren van justitie en rechters die betrokken zijn bij de zaak. Toch stelde hij standvastig: “Onze rechtsstaat is krachtiger dan ooit. We zullen de rechtsstaat verdedigen met vastberadenheid.”
De vraag rijst of dit werkelijk zo is. Of is ons land, dat vooruitstrevend is op het gebied van vrijheid en grondrechten, al lang afgegleden naar een narcostaat met een enorme schaduweconomie? En ontbreekt het ons tegelijkertijd aan kennis van de hieraan gelinkte criminaliteit en een goed werkend opsporingsbeleid? Er is in ieder geval genoeg te doen, voor de rechtsstaat, de advocatuur. Voor Derk.
